Wszystko o miłości

00:00:00: Nikt nas nie pytał, ale i tak się wypowiemy.

00:00:03: Feministyczny podcast o kulturze, społeczeństwie i wszystkim tym, co nam się podoba.

00:00:08: Zapraszają Kasia Chrobak, Agnieszka Szczepanek i Mopsiczka Linda.

00:00:13: [MUZYKA]

00:00:20: Halo, halo! Dzień dobry, dzień dobry!

00:00:24: Drogie słuchaczki, słuchacze i osoby słuchające.

00:00:28: Dzisiaj dbam o dykcję. No bardzo dobrze.

00:00:30: Dzień dobry, tak,

00:00:32: Jeszcze raz. Dzisiaj będziemy rozmawiać o? O miłości.

00:00:38: O Jezu!

00:00:40: Znowu o tym samym, ale wiecie co? ten temat jest niewyczerpany.

00:00:44: Tak, jest też źle opowiedziany.

00:00:47: W naszej kulturze na pewno.

00:00:50: O tym dziś będzie.

00:00:52: a to za sprawą naszej ukochanej Bell Hooks, która się pojawia już po raz któryś, po raz Enty już w naszym podkaście.

00:01:00: Tak, chyba będzie trzeba ją do potytułu dać, że to jest podkast poświęcony twórczości Bell Hooks.

00:01:05: No nie tylko, ale ona rzeczywiście u nas gości na antenie.

00:01:09: Więc dla osób, które mogą jeszcze Bell Hooks nie znać, nie kojarzyć, to mamy kilka informacji.

00:01:15: Po pierwsze, możecie się cofnąć do naszych odcinków.

00:01:18: Po pierwsze tak.

00:01:19: Bo Bell Hooks zapoczątkowała nasz cykl nieregularny o Sheroes.

00:01:24: Więc jako jedna z wielkich myślicielek feministycznych jest tutaj naszą matronką.

00:01:30: Po drugie był też odcinek, w którym gościnnie wystąpiła Agnieszka Bułacik

00:01:35: i która opowiadała o tym, jak razem ze swoim kolektywem New Visions

00:01:40: praktykuje myśl o miłości, którą nam sprezentowała Bell Hooks.

00:01:46: A po trzecie "gotowi na zmianę".

00:01:49: Już książka, która została wydana niedawno przez krytykę polityczną.

00:01:54: A po czwarte książka, która została wydana dopiero co świeżutko przez wydawnictwo filtry.

00:02:02: Tak, wspaniałe wydawnictwo, które bardzo polecamy waszej uwadze,

00:02:06: dlatego że wydają fajne książki, ale też te książki po prostu są pięknie wydane.

00:02:11: Jest bardzo taka selekcja wprawna.

00:02:15: Pracują tam fantastyczne osoby i od tych fantastycznych osób też dostałyśmy te książki.

00:02:20: Za co bardzo dziękujemy.

00:02:22: Tak, dziękujemy i przeczytałyśmy szybciutko.

00:02:24: Bell Hooks "wszystko o miłości, nowe wizje".

00:02:27: Przełożyła Karolina Iwaszkiewicz.

00:02:29: Tak.

00:02:30: Mamy też coś dla was.

00:02:32: Powiemy na początku, jakbyście nie dotarli do gadania o miłości.

00:02:36: Stwierdziłyśmy, że wrzucimy to na początek.

00:02:38: Mamy jeden egzemplarz, który możemy sprezentować o sobie słuchającej,

00:02:43: która weźmie udział w konkursie.

00:02:46: I teraz pokrótce przedstawię zasady konkursu, który ogłaszamy.

00:02:51: Mamy taki pomysł, żebyście napisali do nas...

00:02:56: Założyłyśmy sobie nawet z tej okazji specjalnie maila.

00:02:59: Mail się nazywa "Nikt nas nie pytał".

00:03:02: Małpa estrada.poznań.pl

00:03:06: Tak, rzeczywiście.

00:03:07: I na tego maila możecie do nas napisać i zaproponować nam,

00:03:11: o kim powinien być kolejny odcinek cyklu, neregularnego cyklu "Shero".

00:03:16: I oczywiście musi być uzasadnienie.

00:03:18: Tak, nie musi być długie.

00:03:20: O kim i dlaczego?

00:03:21: Może być krótkie, ale musi trafić do naszych feministycznych serc.

00:03:25: Tak.

00:03:26: I komisja konkursowa w składzie Agnieszka Szczepanek i Katarzyna Chrobak.

00:03:30: I Linda.

00:03:31: I Linda.

00:03:32: Komisja konkursowa wybierze najciekawszą odpowiedź

00:03:35: i otrzymacie wtedy to znaczy jedna osoba, która nadejśle

00:03:40: najciekawszą odpowiedź.

00:03:42: Wygra książkę "Wszystko o miłości".

00:03:44: Dostanie piękną paczkę z jakimiś fajnymi gadżetami jeszcze od nas.

00:03:48: Zapraszamy.

00:03:49: Dobrze.

00:03:50: No to co?

00:03:51: Do sedna.

00:03:52: Do brzegu.

00:03:53: Jak już były ogłoszenia i wszystko zostało opowiedziane,

00:03:55: co miało być powiedziane.

00:03:57: To już coś świeżbią ręce i przebierasz nogami,

00:04:00: żeby opowiadać o miłości.

00:04:02: Ja już bym chciała opowiedzieć o miłości, ponieważ bell hooks

00:04:05: prosto w twarz rzuca nam, że wszystko, co wiemy o miłości,

00:04:09: to jest w ogóle złe.

00:04:11: Nie wiemy nic o miłości.

00:04:13: I prawdopodobnie uwaga nigdy nie byliśmy kochani.

00:04:16: No to jest mocne.

00:04:18: Bo miłość, tak jak ona ją rozumie, to jest jakby zupełnie inna

00:04:24: i nowa definicja.

00:04:25: I ona nam oczywiście proponuje rewolucję,

00:04:27: bo nie byłaby sobą ta kobieta.

00:04:29: I ta rewolucja zakłada zmierzenie się właśnie z tym,

00:04:32: że ta definicja, że ta miłość polega na działaniu.

00:04:36: I na tym, żeby ta miłość polegała na wzrastaniu

00:04:41: jakby wspólnym i samodzielnym i na takim rozwoju duchowym.

00:04:45: Jakkolwiek tę duchowość rozumiemy,

00:04:47: nie musi ona być spod znaku religii chrześcijańskiej.

00:04:50: Aczkolwiek jest dosyć mocno tutaj obecna w tej książce.

00:04:54: Niestety.

00:04:55: Można polemizować z tym stety czy

00:04:56: niestety.

00:04:57: Możemy, ale najpierw ja powiem, to, bo wtedy będzie znowu dygresja.

00:05:00: No dobra.

00:05:01: I chodzi właśnie o to, żeby razem wzrastać, rozwijać się

00:05:06: i żeby ta miłość osiągnęła pełnię.

00:05:08: To oczywiście są jej składowe takie jak troska i czułość,

00:05:12: ale według Bell Hooks to wielu i wiele z nas

00:05:15: doświadczyło właśnie troski, czułości,

00:05:18: ale nie doświadczyło tak naprawdę miłości,

00:05:21: bo ta miłość nie może współistnieć na przykład z przemocą,

00:05:25: z zaniedbaniem i z kłamstwem.

00:05:29: A to są takie rzeczy, które na pewno każdy i każda z nas,

00:05:32: jak sobie pomyśli o miłości z domu rodzinnego,

00:05:35: czy takie, której doświadczała z partnerami, z przyjaciółmi

00:05:39: czy innymi osobami, z którymi wchodziła w głębsze relacje,

00:05:42: to takie składowe się gdzieś tam pojawiały.

00:05:44: No i Bell Hooks mówi, no, zaprasza nas do tego,

00:05:48: żeby się z tym skonfrontować i żeby tą rewolucję miłości wprowadzić

00:05:53: nie tylko w sobie, ale oczywiście od siebie trzeba zacząć,

00:05:56: ale ją roztaczać na cały świat, bo tylko dzięki temu

00:06:00: może się coś tak naprawdę zmienić.

00:06:02: Dokładnie.

00:06:03: Koniec książki.

00:06:04: Koniec odcinka, dziękuję.

00:06:06: No to ja już mogę teraz tę dygresję chrześcijańską?

00:06:09: Bo to jest taka rzecz, chyba myślę, warto jako disclaimer ją dać,

00:06:12: przed lekturą książki, że może niekoniecznie od razu się uprzedzać

00:06:16: do tego chrześcijaństwa w tej książce obecnego.

00:06:20: No bo jak sobie tak pomyśleć, gdzie jest clue tej myśli chrześcijańskiej,

00:06:24: no to ona rzeczywiście się zasadza na miłości, nie?

00:06:28: Jezus dał nam jedno przykazanie, żebyśmy się miłowali.

00:06:33: No i to jakby co się stało z tą myślą i do czego ona została wykorzystana

00:06:38: i tak dalej, no to wszyscy wiemy i nie trzeba nikomu tłumaczyć,

00:06:41: ale myślę, że wiele osób też znajduje pocieszenie i miłość

00:06:45: i wspólnotę w religii.

00:06:48: I też każda wielka religia jest o tym,

00:06:51: że potrzebujemy miłości i wspólnoty i zaufania i troski

00:06:56: i zaangażowania i tych wszystkich innych elementów,

00:07:00: na które się składa ta prawdziwa miłość.

00:07:03: Tak, na pewno. Ja po prostu jestem uprzedzona do takich metafor

00:07:06: i po prostu jestem nimi przepełniona w naszej kulturze

00:07:11: i po prostu do mnie te metafory nie trafiają.

00:07:14: Ale udało ci się przeczyć tę książkę?

00:07:17: oczywiście i uważam, że ona jest wspaniała pod wieloma względami, 

00:07:20: bardzo potrzebna i jest to na pewno pierwsza taka książka filozoficzna,

00:07:25: chociaż napisana bardzo przystępnym językiem,

00:07:28: o miłości z takiego feministycznego punktu widzenia,

00:07:31: która o miłości mówi, powtarzając co któreś zdanie "patriarchat",

00:07:37: co po prostu jest dla mojego...

00:07:39: I kapitalizm.

00:07:40: I kapitalizm, więc jakby wszystko się zgadza.

00:07:43: I mało jakby to co... To jest konsekwencja u Bell Hook,

00:07:47: że dla niej nazywanie rzeczy po imieniu jest w ogóle...

00:07:52: jakby no jest podstawą, tak?

00:07:54: No i zdefiniowanie gdzie są problemy,

00:07:56: czyli w kapitalizmie w patriarchacie

00:07:58: jest tam, przejawia się w tej książce bardzo często,

00:08:01: no i ona pokazuje to na pewnych przykładach.

00:08:03: No i to jest wszystko spójne.

00:08:05: Ona sama też bardzo dużo daje takiego insightu od siebie,

00:08:09: związanego ze swoimi przeżyciami, ze z tym,

00:08:12: czego ona doznała w jakichś związkach,

00:08:15: jaka była, jaka była jej droga, ścieżka i tak dalej.

00:08:19: No i ona gdzieś tam odnalazła tą duchowość

00:08:22: w religii filozofii chrześcijańskiej,

00:08:24: ale sama jakby dokłada tam zawsze wyjaśnienie,

00:08:27: że oczywiście ta duchowość jest rozważana w jakimś takim szerszym kontekście,

00:08:32: że po prostu każdy z nas potrzebuje jakiegoś takiego...

00:08:35: Może nie każdy z nas, większość może osób.

00:08:38: Potrzebuje jakiegoś takiego oparcia,

00:08:40: o tą sferę takiego duchowego rozwoju dba w taki czy inny sposób.

00:08:44: Tak, no ale też żeby nie było, że tutaj mówimy o bell hooks,

00:08:47: jak o jakiejś religijnej przywódczyni,

00:08:50: to dodajmy jej tą drugą nogę ważniejszą,

00:08:54: też na pewno dla nas,

00:08:55: no jako takiej czołowej, bo

00:08:56: jest to czołowa myślicielka tej trzeciej fali feminizmu,

00:08:59: która wskazywała wielokrotnie na to,

00:09:01: że "Hej, jakby ten system, to jest SYSTEM,

00:09:05: to nie jest tylko jedno złe przekonanie,

00:09:08: tylko na to się składa właśnie ileś rzeczy".

00:09:11: czyli ta myśl właśnie o tym,

00:09:13: że wykluczenia się przecinają,

00:09:15: że jest trasa, że jest klasa,

00:09:17: że jest płeć, że jest ileś rzeczy, które na to wpływają

00:09:21: i że to nie ludzie są źli, tylko właśnie ten system.

00:09:26: I ta myślę ta idea przełomowa,

00:09:30: której ciągle nie wdrożyliśmy jeszcze,

00:09:32: nie wdrożyliśmy do końca w życie.

00:09:34: Czyli że kultura się musi zmienić

00:09:36: i język się musi zmienić, żeby ten świat się mógł zmienić.

00:09:39: Tak, no to, co ona nam proponuje, jest dosyć radykalne.

00:09:44: Wydaje mi się, że ta książka jest w jakiś sposób idealistyczna.

00:09:48: Na pewno.

00:09:49: I ona oczywiście wymaga też takiego,

00:09:53: wydaje mi się zupełnie innego podejścia,

00:09:56: bo miłość to jest taki temat,

00:09:58: że jak sobie mówiłyśmy na początku,

00:10:00: że będziemy dzisiaj rozmawiać o miłości,

00:10:02: to oczywiście musiałyśmy wyjaśnić i po prostu uśmiechnąć się do siebie,

00:10:06: że przecież tak, ile można o tej miłości,

00:10:08: wszystko jest o tej miłości.

00:10:10: I w ogóle miłość to cringe i wszyscy już po prostu rzygamy tą miłością.

00:10:14: No, dlatego że ta miłość jest nam sprzedawana w jeden sposób,

00:10:19: który nas żenuje, który sprawia,

00:10:21: że stajemy się cynikami i cyniczkami.

00:10:24: I tak naprawdę to odzyskiwanie miłości jest taką misją żmudną.

00:10:30: Na pewno, bo ten przekaz kulturowy i społeczny

00:10:34: nie dość, że jest taki zanieczyszczony

00:10:38: po prostu toksycznymi relacjami,

00:10:42: czy tą toksyną, którą nam patriarchat wtłacza w naszych relacjach,

00:10:47: nie tylko romantycznych, ale po prostu

00:10:49: w relacjach rodzinnych, przyjacielskich itd.

00:10:52: No ale jest też po prostu cały ten przekaz kulturowy,

00:10:55: który po prostu miłość opowiada w zasadzie w jeden sposób,

00:10:58: w jakiejś heteronormie się obracając.

00:11:00: Więc no trudno nie mówić, że dobrze chcemy opowiedzieć o miłości,

00:11:05: ale i zrobić wielkiego po prostu disclaimera.

00:11:08: Dlaczego chcemy opowiedzieć o miłości i dlaczego to jest takie ważne.

00:11:11: No i bell hooks bardzo się tutaj rozprawia też z tym,

00:11:14: że wiadomo, że to jest taki temat, o którym powiedziano wszystko,

00:11:18: jest mnóstwo poradników.

00:11:20: Te poradniki to po prostu i od razu za tym idą harlekiny

00:11:23: i wszystkie takie wyobrażenia, które mamy,

00:11:25: które sprawiają, że no to nie jest za bardzo atrakcyjny temat.

00:11:28: A ona mówi, że żeby w ogóle zmiana się zaczęła,

00:11:31: to trzeba zacząć właśnie od miłości i jej redefinicji.

00:11:34: I tego, że my źle rozumiemy miłość i że tak naprawdę

00:11:37: w ogóle nie rozmawiamy o miłości, nie rozmawiamy,

00:11:40: czym ona dla nas jest, boimy się powiedzieć,

00:11:43: że jej szukamy, że chcemy być kochani,

00:11:46: boimy się wyznawać miłość, boimy się mówić o tym,

00:11:49: jak kogoś kochamy, dlaczego go kochamy,

00:11:52: czego nam brakuje w miłości.

00:11:54: I w ogóle, jakbyś zapytała pewnie wiele z twoich bliskich osób

00:11:57: o miłość, to niektórzy pewnie

00:12:00: by spąsowieli.

00:12:02: Niektórzy by się właśnie zaśmiali, tak jak ty teraz.

00:12:05: A jeszcze inni by w ogóle powiedzieli, wywróciliby oczami.

00:12:08: No, po prostu żeby wymienić chociażby te takie trzy podstawowe reakcje.

00:12:12: No i ona mówi, że no, jakby czas z tym skończyć,

00:12:15: że miłość to jest w ogóle podstawa.

00:12:17: To jest bardzo poważna sprawa, ta miłość.

00:12:19: Dokładnie.

00:12:20: I codzienna.

00:12:22: Ona też mówi dużo o tym paradoksie właśnie naszej kultury,

00:12:26: że tak jak mówisz,

00:12:29: nie rozmawiamy o niej zbyt często lub nie na poważnie.

00:12:32: A wiele tekstów kultury gdzieś tam mówi o tęsknocie za miłością.

00:12:38: I właśnie przedstawia tą miłość,

00:12:42: ale jej konkretny rodzaj,

00:12:45: jako taki cel, święty graal,

00:12:48: bez którego twoje życie nie jest pełne, co jest też bzdurą.

00:12:52: Więc może spróbujmy parę tych bzdur na temat miłości tutaj wymienić,

00:12:58: które punktuje Bell Hooks,

00:13:00: a potem powiemy jaka jest recepta na tą dobrą miłość.

00:13:04: Dobrze.

00:13:05: No więc dla mnie było chyba takim cennym spostrzeżeniem od niej,

00:13:09: to, że uważamy, że po prostu miłość na nas spada z nieba.

00:13:13: Tak, to było super.

00:13:14: Że ona po prostu zadzieje się, albo nie, że po prostu...

00:13:18: Jak grom z jasnego nieba.

00:13:20: Dokładnie, że po prostu...

00:13:21: Miłość od pierwszego wejrzenia.

00:13:23: Tak, że ona też mówi o tym,

00:13:25: że oczywiście jakby w tym kręgu angielskojęzycznym się obracając,

00:13:30: że nawet sformułowania, że wpadasz w miłość - "fall in love",

00:13:35: że po prostu też wpadasz jak śliwka w kompot,

00:13:38: bo to też używa się czasami w takim kontekście,

00:13:41: tego, że ktoś po prostu się zadużył i w ogóle,

00:13:45: że generalnie, że ta sprawczość w ogóle nie jest po naszej stronie

00:13:49: i że nawet jeżeli mówisz, że szukasz miłości,

00:13:52: to ludzie na ciebie patrzą jakbyś po prostu się urwał z choinki,

00:13:56: czy urwała, no bo przecież takie myślenie o tym,

00:13:59: że poszukiwanie miłości jest skazane na porażkę,

00:14:01: że ona po prostu się albo przydarzy, albo nie.

00:14:04: To jest dziwne, ale z drugiej strony cały czas się...

00:14:07: Kiedyś cię spotka.

00:14:08: I z drugiej strony paradoksalnie jakby do tej pogoni za miłością

00:14:12: się nas cały czas stresuje, zwłaszcza kobiety,

00:14:15: bo te wszystkie poradniki, nota bene, pisane w większości przez mężczyzn,

00:14:19: którzy o miłości za bardzo nie chcą rozmawiać

00:14:22: i nie są socjalizowani kulturowo do tego, żeby miłość definiować,

00:14:26: żeby o miłości mówić, żeby po prostu być w tym takim kręgu

00:14:30: miłosne postrzeganie, jako tacy aktywni,

00:14:33: tylko chyba, że w takiej kwestii zdobyczy po prostu, nie?

00:14:37: Tak, że pogoni za króliczkiem, więc to wydawało mi się bardzo

00:14:41: cele spostrzeżenie, że no to jest kolejne paradoksy, które nam się wmawia

00:14:45: i że to, że my właściwie nie wiemy, co mamy ze sobą zrobić,

00:14:48: jakby kręcąc się wokół tych paradoksów, no to nic dziwnego.

00:14:52: No nic dziwnego.

00:14:53: To o czym mówisz, czyli że te...

00:14:56: To jest też taka obserwacja bell hooks, która mnie trochę zaskoczyła,

00:15:01: że jak ona zaczęła poszukiwać książek o miłości,

00:15:04: to zorientowała się, że większość takich najbardziej poczytnych

00:15:07: to właśnie jest napisana przez mężczyzn i że są to takie poradniki w stylu

00:15:12: "Mężczyzn z marsa a kobiety z Wenus",

00:15:14: czyli tak naprawdę utrwalające, stereotypowe,

00:15:18: płciowe nasze role, które powinnyśmy i powinniśmy wypełniać, nie?

00:15:23: Tak, i to, że po prostu na takich po prostu zasadach binarności

00:15:28: jesteśmy zupełnie inni, na zupełnie dwóch innych półkulach

00:15:31: i nie mamy w zasadzie szansy się porozumieć i w ogóle spotkać,

00:15:34: ale generalnie wypełniamy się, więc jakby o co chodzi?

00:15:39: Tak, albo na przykład jak go zdobyć, jak go zatrzymać,

00:15:42: jakby to są wszystkie takie rzeczy związane w ogóle też z tym,

00:15:46: o czym ona mówi, o tym kłamstwie,

00:15:49: że ta pogoń, do której się nas tresuje,

00:15:53: jest związana z tym, żeby pokazać najlepszą wersję siebie.

00:15:56: Zakładamy kilka, czy nawet kilkanaście masek zanim tak naprawdę pokażemy

00:16:01: ten...

00:16:02: Prawdziwą twarz.

00:16:03: Tak, albo jak mówi marta niedzwiecka swój miękki brzuszek,

00:16:05: odsłonimy,

00:16:07: ale to też związane jest z taką po prostu gotowością na to,

00:16:10: że tak chce być kochany ten miękki brzuszek bardziej,

00:16:13: ale że po prostu zaczniemy pokazywać to,

00:16:15: jacy tak naprawdę, czy jakie jesteśmy

00:16:18: i jakby z czym się nas je tak naprawdę,

00:16:21: że po prostu bardzo często dopasowujemy się do osoby,

00:16:24: i do tego, czego ta osoba mogłaby oczekiwać jak kogoś,

00:16:28: jak kogoś poznajemy, że wolimy wyciszyć jakieś takie swoje rzeczy,

00:16:32: w obawie, że zostaniemy odtrąceni na przykład,

00:16:34: więc bawimy się w jakąś takie kłamstwo związane z tym,

00:16:37: żeby sprostać tym oczekiwaniom potencjalnej osoby,

00:16:40: która mogłaby się nami zainteresować,

00:16:42: i z którą moglibyśmy wejść w związek.

00:16:44: i ona mówi, że to już jest ta pierwsza pułapka,

00:16:47: no bo to jest po prostu kłamstwo,

00:16:49: a miłość nie może być w żaden sposób z kłamstwem gdzieś tam spleciona,

00:16:53: no bo jest to już fałsz.

00:16:55: Tak jest.

00:16:56: No i kolejna taka super ważna myśl, refleksja o naszej kulturze,

00:17:01: czyli to, że ta miłość romantyczna,

00:17:04: ten związek właśnie jeszcze właśnie w heteronormie,

00:17:07: to jest ten najwyższy level, do którego można dojść,

00:17:12: i jest to najlepszy rodzaj miłości,

00:17:15: który deklasuje wszystkie inne.

00:17:17: I kurczę tak, na maksa,

00:17:21: że często szukamy tej miłości właśnie tego związku,

00:17:24: a nie wiem, nie dostrzegamy tego,

00:17:27: że ta miłość jest też gdzieś inniej,

00:17:29: właśnie we wspólnocie z ludźmi może być,

00:17:31: że może być w gronie przyjaciół,

00:17:34: że miłość niejedno ma imię.

00:17:37: O Jezu, tak.

00:17:38: Musiałam.

00:17:39: No ale serio, że

00:17:41: dlaczego przyjaźń nie może być miłością?

00:17:45: Jest miłością.

00:17:46: Bo jest.

00:17:47: A gdzieś tam nie starcza nam.

00:17:49: No tak, no bo

00:17:51: wciąż musimy się mierzyć z tym,

00:17:54: że no wiesz,

00:17:57: samotne kobiety są starymi pannami,

00:18:00: że uczymy się mówić właśnie słowa singielka,

00:18:04: że możemy po prostu zacząć mówić o tym,

00:18:08: że ktoś nie chce mieć dzieci,

00:18:10: że ktoś może wybrać życie w pojedynkę itd.

00:18:12: I to wszystko jest jakby wciąż w takiej dużej przemianie

00:18:15: związanej z tym, że jak chcemy żyć

00:18:18: i że sami możemy sobie to życie wybrać,

00:18:20: że dążenie do tego, żeby z kimś być nie musi być tym celem samym w sobie,

00:18:24: no i jakby też chyba nie powinno być,

00:18:27: mówi Bell hooks, że to nie chodzi o to, żeby kogoś znaleźć,

00:18:31: że oczywiście miłość jest wspaniała,

00:18:34: jeżeli się na nią naprawdę otworzymy

00:18:36: i życzy każdemu, żeby jej zaznał w swoim życiu,

00:18:39: ale ona wymaga ogromnej pracy.

00:18:41: I nie każdy na taką pracę się zdecyduje,

00:18:44: bo wiele osób może wchodzić w relacje lepsze lub gorsze,

00:18:48: ale żeby takiej miłości zaznać, o której ona mówi,

00:18:51: która będzie polegała po prostu na pracy,

00:18:54: nad sobą przede wszystkim w tej relacji,

00:18:57: ale też na tym, żeby po prostu pielęgnować wzrastanie razem w tej relacji,

00:19:00: no to to jest orka na ugorze.

00:19:02: Mi to mówiła sama terapeutka,

00:19:04: więc ja tutaj widzę duże pokrewieństwo,

00:19:06: tym bardziej, że no moja terapeutka była też z takiego nurtu,

00:19:09: że często Erika Fromma cytowała,

00:19:12: który się pojawia tutaj w tej książce,

00:19:14: tak on też się bardzo pojawia i on po prostu był takim filozofem,

00:19:17: który o tej miłości mówił.

00:19:19: Jest też ta "sztuka kochania",

00:19:21: jego jedna z najsławniejszych książek bardzo niepozorna,

00:19:25: zresztą w swoich rozmiarach,

00:19:27: ale taka jedna z ważniejszych w ogóle,

00:19:29: jeżeli chodzi o filozoficzne podejście do miłości.

00:19:33: Ona bardzo często się do niej odwołuje

00:19:35: i właśnie mówi o tej takiej pracy

00:19:37: i w ogóle ta książka ma dużo takich terapeutycznych wtrętów,

00:19:41: że ja, będąc pięć lat na terapii,

00:19:44: dużo rozpoznaję tutaj rzeczy, o których mówiłam,

00:19:47: zwłaszcza jak byłam w relacji,

00:19:49: to dużo było takich rzeczy związanych z pracą.

00:19:52: I moja terapeutka mówiła mi jedno,

00:19:54: że w relacji się pracuje przede wszystkim nad sobą,

00:19:57: ze swoimi demonami,

00:19:59: z tym, żeby po prostu nie przerzucać tego wszystkiego na tą drugą osobę.

00:20:05: I to jest w ogóle największa orka

00:20:07: i ja się z nią zgadzam bardzo.

00:20:10: Dobra porada, no.

00:20:11: No plus to oczywiście co znamy i co wydaje się banałem, ale pamiętajmy, że w każdym banale jest dużo prawdy.

00:20:17: Czyli no musisz najpierw kochać i akceptować siebie żeby być w stanie tą miłość dać komuś innemu, nie?

00:20:25: No to nie jest banał, Bell Hooks poświęca temu jeden cały duży rozdział i mówi właśnie o tej self-love.

00:20:31: I wiadomo, że ta self-love po prostu jest wyprana teraz przez kapitalizm.

00:20:36: I po prostu nie ma chyba przeskrolowania Instagrama bez po prostu rolki czy grafiki, która zapewniała by nas o tym, że

00:20:45: tak self-love to po prostu jest self-care i w ogóle nie wiadomo co.

00:20:49: I będzie po prostu zaraz porada psychologiczna, albo że trzeba iść zrobić maseczkę, albo po prostu iść na fitness.

00:20:57: I że po prostu tych aspektów dbania o siebie, które prowadzą po samą miłość jest bardzo dużo.

00:21:02: No wiadomo, że może nie o to chodzi, ale ona mówi, że jeżeli nie kochamy siebie,

00:21:08: no to ona mówi właśnie o tym w taki sposób, że jak sobie pomyślała o tym, że chciałaby być kochana i że chciałaby zaleźć miłość

00:21:17: I potem sobie pomyślała, że ona jakby pragnie tego, żeby ktoś ją pokochał,

00:21:23: ale jak ona sobie myśli, że ta osoba miałaby ją pokochać, jak ona sama siebie nie kocha, no to jak ona może oczekiwać,

00:21:29: że ktoś pokocha ją, skoro ona nawet nie chciałaby być kochana przez tą osobę. Wiesz o co chodzi?

00:21:34: Tak, zrobiłaś tutaj piramidkę, ale ja rozumiem.

00:21:38: Mam nadzieję, że wy też, ale jak nie, to przecież przeczytacie i zrozumiecie.

00:21:42: Dokładnie, no.

00:21:43: Więc ona mówi, no spoko, chcesz pragniesz miłości, ale że skoro sama siebie nie kochasz, to nigdy jej tak naprawdę...

00:21:50: Nie będziesz się czuła też godna jej, nie?

00:21:52: Dokładnie, no bo sama nie będziesz mogła uwierzyć, że ktoś chce ci tą miłość ofiarować

00:21:58: i rzeczywiście dać, skoro ty nie czujesz, że zasługujesz, bo sama siebie kochasz.

00:22:03: Tak, no i tam jest też dużo tych kawałków o wybaczeniu też, nie?

00:22:08: O tym, że jak właściwie mamy kochać, skoro może nas nikt tego nie nauczył,

00:22:14: to, co jakby przywołałaś wcześniej, że to jest tak jak obuchem w łeb, nie?

00:22:19: Że być może w twoim domu była troska czułość, a nie było tego, co bell hooks nazywa miłością, tych wszystkich składników.

00:22:27: No to może była dyscyplina, która też może była jakimś językiem miłości, takiego dbania o ciebie, ale...

00:22:35: No jak potem, jak może nie do końca dostałeś w domu rodzinnym to, co było ci potrzebne,

00:22:42: no to jak potem masz kochać, nie?

00:22:44: I że to jest super ta myśl, że miłość to czasownik, że to jest akt woli, że to naprawdę zależy od nas,

00:22:51: że to jest ciągły wzrost i bardzo mi się podoba...

00:22:57: To myślenie o miłości, że kiedy kogoś kochasz, to zależy ci na tym, żeby ta druga osoba się rozwijała

00:23:04: i żeby stawała się nie tą "najlepszą wersją siebie", ale żeby po prostu szukała tego, co daje jej szczęście.

00:23:13: To jest jakieś takie proste.

00:23:15: No proste, ale zobacz, jakie trudne do zrobienia.

00:23:18: Bo bell hooks mówi, że trzeba po prostu...

00:23:21: Ja miałam takie wrażenie trochę, że po prostu z piachem wszystko trzeba zrównać

00:23:26: i dopiero potem po prostu tych pierwszych ludzi nauczyć o miłości, żeby oni dalej przekazywali.

00:23:31: No bo jak nawet ona mówi o tym, że my mogliśmy być niekochani przez naszych rodziców

00:23:38: i że... no to też jest takie terapeutyczne, że żeby zrozumieć i wybaczyć i żeby iść dalej,

00:23:44: no to trzeba po prostu zrozumieć, skąd wynika czyjeś zachowanie,

00:23:48: czyli na przykład, że te pewne zachowania czy schematy, na przykład twoich rodziców, są powielane.

00:23:53: Tak? Na przykład trudno, żeby jakiś tam z rodziców dał ci miłość, skoro sam nie był kochany.

00:23:59: Jak sobie prześledzisz na przykład relacje, które obserwowałeś swojego taty czy mamy z jego rodzicami,

00:24:06: no to sobie zdajesz sprawę, że kurczę, może tam rzeczywiście nie być miłości,

00:24:09: że skoro ty je tak odbierasz i widzisz, że mogło ich nie być, to pomyśl sobie,

00:24:13: jak oddziałuje to na osobę, która to rzeczywiście przeżywała.

00:24:17: No i jeżeli ktoś nie zaznał, no to skąd ma wiedzieć, tak?

00:24:20: Tak, że zawsze przychodzimy z tymi najlepszymi intencjami, ale wiadomo, że no,

00:24:26: bez takiej praktyki, bez tego, że nie możemy o tym rozmawiać, bez cringe'u,

00:24:31: że oglądamy takie po prostu obrazy zaciemniające tą miłość, albo po prostu dające bardzo sprzeczne sygnały,

00:24:38: no to co my mamy wiedzieć, jak mamy w ogóle postępować,

00:24:41: a jeszcze jak o tej miłości chcemy porozmawiać, trzeba zrobić w ogóle wielki disclaimer,

00:24:47: żeby po prostu wytłumaczyć, dlaczego chcesz o tym w ogóle rozmawiać i powiedzieć sobie, że

00:24:52: "Ojej, no tak, chciałabym być kochana, bo myślę, że to jest super uczucie".

00:24:55: No to po prostu spojrzę na ciebie, pomyślą "okej".

00:24:59: Fajnie, ale jakby... na jakim świecie żyjesz?

00:25:03: No bo pozwolenie sobie na kochanie i to pragnienie miłości,

00:25:08: to wiesz, że to się wiąże z jakąś taką też gotowością na bycie zranionym.

00:25:12: Dokładnie.

00:25:13: No i że ludzie się boją tego.

00:25:15: Na pewno, bardzo.

00:25:17: Dlatego jest tyle popularnych podcastów, które o tym mówią.

00:25:21: No, ale myślę, że ona też właśnie...

00:25:24: Chyba trzeba to dodać, że ona nie mówi tylko o tej miłości w taki cukierkowy sposób,

00:25:28: w sensie, że ona mówi, że będzie to cierpienie, że będzie to zranienie,

00:25:33: ale że to wszystko jakby jak na to zareagujemy, jak będziemy sobie z tym radzić,

00:25:38: no właśnie tylko z miłością przetrwamy, tak?

00:25:41: I chociaż ja przez chwilę miałam wątpliwość, czy nie padnie na kartach tej książki,

00:25:46: że cierpienie uszlachetnia i wtedy już po prostu bym wywróciła oczami,

00:25:49: to jednak myślę, że tego tam nie było, że ona tego w taki sposób nie rozumie,

00:25:55: że ona po prostu mówi, że brak gotowości na cierpienie może nas na manowce sprowadzić,

00:26:02: że to po prostu jest niemożliwe, żeby na to się nie narazić,

00:26:05: że po prostu to zranienie będzie jakąś częścią tego doświadczenia miłości,

00:26:09: ale właśnie taka otwarta komunikacja też i też jakby po prostu rewidowanie z samym sobą czy samą sobą,

00:26:18: jakby czego my potrzebujemy, czym jest dla nas miłość i też po prostu rozmawianie o tym.

00:26:22: I ona też opowiada w takim case, że jej przyjaciółka zwierzała jej się z takich problemów,

00:26:27: które ma w związku i ona jej doradziła, że słuchaj, może po prostu byś porozmawiała ze swoim partnerem.

00:26:33: I ta przyjaciółka wzięła tego partnera na lunch i tam po prostu przy stole chciała z nim poroznać o miłości.

00:26:41: I tam bell hooks powiedziała, referując to, że ta przyjaciółka potem jej się zwierzyła,

00:26:46: że to była najbardziej w ogóle taka szalona i intymna rozmowa,

00:26:50: że nagle się się przed nimi otworzyło, że po prostu okazało się, że mogą ze sobą o tym wszystkim porozmawiać.

00:26:56: Że czasami zakładamy, że ktoś nie będzie mieć na przykład tej gotowości

00:27:00: i nie będzie miał na ten temat przekonań czy jakiś pragnień,

00:27:05: a się okaże, że tam po prostu się wyleje morze potrzeb.

00:27:08: No...

00:27:09: Trochę tak jest, to trzeba się przełamać.

00:27:12: Tak.

00:27:12: I że jak ufasz też, że jesteś w tej kochającej wspólnocie,

00:27:17: no to zaufanie też, że mniej się boisz tego, że cię ktoś zrani, bo ufasz, że jednak nie.

00:27:26: No i jeszcze chyba musimy dodać, bo tak szafujemy tutaj tym patriarchatem i kapitalizmem,

00:27:34: że dlaczego one te systemy są złe.

00:27:37: Bo to ja może o jednym, o drugim.

00:27:39: No, dobra, dawaj.

00:27:40: No to ja oczywiście o kapitalizmie.

00:27:41: No wiadomo.

00:27:43: Super mądrze pisze bell hooks o tym.

00:27:45: Wszystkich moich hejterów, którzy mówią, że nie powinnam tak mówić, że kapitalizm jest zły, odsyłam do tej książki.

00:27:51: No bo to jest system, w którym jest dążenie do, wiesz, do rywalizacji.

00:28:00: Jest takie myślenie, że no, ale jak ktoś będzie miał lepiej, to ja będę mieć gorzej.

00:28:06: Do tej takiej natychmiastowej gratyfikacji dążenie, że coś se kupię, to będzie mi lepiej.

00:28:12: I też jest to system, który sprawia, że spędzamy w pracy bardzo dużo czasu.

00:28:17: W pracy jesteśmy poddani ciągłej ocenie.

00:28:20: Musimy non stop udowadniać swoją wartość, więc zaczynamy w nią wątpić.

00:28:24: No i jest to też system, w którym no dochodzi do tego, że mamy mniej czasu dla swoich przyjaciół, dla swojej rodziny.

00:28:34: No i jesteśmy coraz bardziej wyalienowani.

00:28:36: Tak, no i też skupia się na takiej jednostkowości, że nie postrzega ludzi we wspólnocie.

00:28:43: A ona we wspólnocie upatruje jedynej słusznej recepty, na to

00:28:48: żeby po prostu ta miłość się mogła rozwijać, że ta jednostkowość w takim sensie,

00:28:53: żeby dbać o siebie i żeby też ona mówi super taką dla mnie ważną rzecz,

00:28:58: że dopóki sami się ze sobą nie czujemy dobrze, to nie stworzymy dobrej relacji,

00:29:04: bo dobre samopouczucie sam na sam ze sobą sprawia, że nie szukamy ucieczki w relacjach z inną osobą.

00:29:11: I to jest, uważam, bardzo piękne co jest

00:29:13: z tej książki.

00:29:14: I dlatego ona też mówi, że jakby okej, bycie samemu, szanowanie cudzej przestrzeni oczywiście,

00:29:21: ale to życie wspólnotowe z takim myśleniem o dobru, ogółu, o tym, co może być dobre dla większości.

00:29:31: O tym, że nie nastawiam się na własny zysk i na to, że zawsze muszą...

00:29:36: I ten taki system, który się utwierdza, że muszą być biedni, bogaci i biedni,

00:29:41: że po prostu tak będzie, że nie może być nic pośrodku, że po prostu tak już będzie i nie możemy nic z tym zrobić.

00:29:48: No ale to, co ona by chciała, żeby się stało, to uważam jest bardzo utopijne niestety.

00:29:54: Tak?

00:29:54: Ja myślę, że kiedyś.

00:29:56: No ja bym bardzo chciała, ale jak ktoś tak...

00:29:58: Kiedyś to Ursula Leguin, "kiedyś ludzie wierzyli, że królowie są bogami".

00:30:04: I wszystkim się wydawało, że zawsze będzie monarchia.

00:30:07: No jeszcze jest w niektórych miejscach na świecie.

00:30:09: no dobra, you know what i mean.

00:30:11: Patriarchat?

00:30:13: No.

00:30:14: Czemu uniemożliwia miłość?

00:30:15: No jesssu czy musimy o tym zawsze mówić?

00:30:18: Musimy, chociaż też odsyłamy do odcinków, o wspaniałej książce Mony Chollet.

00:30:23: Tak, "Wymyślić miłość na nowo".

00:30:25: No Patriarchat jest po prostu zły.

00:30:27: No jest zły, ale też właśnie dlatego, że nastawiony na rywalizację i dominację i opresję.

00:30:32: Tak.

00:30:33: Jest przede wszystkim nastawiony...

00:30:34: i Przemoc.

00:30:35: Na władzę. Patriarchat utrwala

00:30:36: w nas wizję, że jedna z osób w relacji ma większą władzę niż druga.

00:30:42: I oparta jest po prostu na jakiejś takim podziale tego, kto rządzi i tego, kto po prostu jest jakby...

00:30:50: Sługą.

00:30:51: No, sługą w jakimś sensie, tak.

00:30:53: I ona mówi, że taka nierówność nigdy nie będzie związana z miłością, niestety.

00:30:59: Tak.

00:31:00: No i też po prostu te takie wszystkie schematy związane z myśleniem o miłości w takich kategoriach też przemocowych.

00:31:10: Takich, które mylą po prostu miłość z tym, co się może wydarzyć.

00:31:16: Na przykład ktoś może nas bardzo mocno zranić na przykład fizycznie, a potem iść do baru i płakać, jak to on nas kocha.

00:31:24: Że to są w ogóle rzeczy totalnie sprzeczne.

00:31:26: I ona mówi, że one są bardzo ściśle powiązane kulturowo i jednak usprawiedliwia się takie czyny tym, że ktoś po prostu i tak może nas kochać.

00:31:36: A to ona mówi, że tutaj nie ma taryfy ulgowej, po prostu to nie może współistnieć ze sobą.

00:31:41: No i tu też jest o tych rolach płciowych, że "Boys will be boys" trochę większe przyzwolenie, żeby coś tam naściemniali,

00:31:47: że oni bardziej mogą kłamać, że właśnie czasem uderzą, ale to przecież taki dobry łobuz.

00:31:53: Tak.

00:31:54: I są socjalizowani też do tego, są wychowywani w taki sposób, żeby nie mieć kontaktu ze swoimi emocjami.

00:32:00: Tak. A kobiety z kolei mają nauczyć się trików związanych z oczarowywaniem mężczyzn, czyli też z kolejnym kłamstwem i zakładaniem maski, o której mówiłyśmy wcześniej.

00:32:10: No i tym, że to jest taka wieczna pogoń za po prostu czymś, co jest wyobrażone, a nie jest związane z tym, czego ludzie tak naprawdę od siebie chcą.

00:32:21: Że utrwala się właśnie to myślenie związane z taką podbojem i dominacją tak naprawdę w relacji, a nie tym, jakby z czym czego byśmy chcieli.

00:32:33: No i też patriarchat socjalizuje nas do zupełnie różnego odczuwania.

00:32:38: Jak kobiety, mężczyzn się jakby odsuwa w ogóle od miłości jako tej, która po prostu, o której się nie mówi, że o tym, żeby po prostu tych emocji takich związanych z jakimkolwiek przeżywaniem takim pozytywnym powiedzmy,

00:32:53: bo przecież agresja też jest emocją, ale to oczywiście to nie jest wcale takie odsunięcie od emocji, drodzy Panowie.

00:32:59: Więc od tej miłości się odsuwa, a kobiety się bardzo do tej miłości i do takiego socjalizuje się do opiekuńczości.

00:33:07: I dzięki temu bardzo łatwo powiedzieć, że przecież kobiety muszą na przykład zajmować się starszymi i młodszymi, bo przecież one robią to dobrze.

00:33:16: Mężczyzn się po prostu tego nie socjalizuje, dlatego nie mają praktycznie tych skilli na przykład.

00:33:21: Ale Bell hooks mówi, że jest taka recepta, która się wykonuje, jeżeli chodzi o tą socjalizację w takim aspekcie troski opiekuńczości, bo miłość musi być też szczodra i musi polegać też na dawaniu.

00:33:36: I ona mówi, że feminizm znalazł na to receptę i tą receptą jest właśnie odnowienie ojcostwa.

00:33:43: Że przez to, że kładzie się ten nacisk na to, żeby to ojcostwo było rozwijane, te urlopy i tak dalej, że po prostu ojciec ma tą rzeczywiście rolę opiekuńczą,

00:33:53: to ci mężczyźni, mimo tego, że upośledzeni trochę na przykład w dzieciństwie, gdzie po prostu mogli się bawić w wszystko inne, tylko nie w rzeczy, które gdzieś tam ich socjalizowałyby do opiekuńczości,

00:34:05: do tego, żeby się troszczyć o innych, to przez to, że tutaj ich rola.. zostają wsadzeni w tą rolę i mówią, że realizujesz ją tak jak ja, po prostu opiekujesz się tym dzieckiem, troszczysz się o mnie, jesteś też pełnoprawnym rodzicem,

00:34:18: no to po prostu się ta praca jakoś wykonuje z pokolenia na pokolenie, że jednak to się staje takim normalnym jakby aspektem bycia rodzicem,

00:34:29: nieważne w jakiej konfiguracji. Tylko wiesz

00:34:31: To jest, tak sobie myślę, że to się zaczyna gdzieś tam dopiero.

00:34:35: Oczywiście.

00:34:36: A książka została wydana 20 lat temu, nie?

00:34:38: A też a propos tego rodzicielstwa, to chciałam wrzucić taką zauważkę, że...

00:34:42: Zauważkę chciałaś wrzucić.

00:34:44: Tak, Że... Bo ona dużo też pisze o podejściu do dzieci, nie?

00:34:48: Że... Żeby traktować dziecko jako człowieka, żeby z szacunkiem do niego podchodzić i też z takim...

00:34:58: Z takim podejściem, że "Mmm, może ja też się mogę od tego małego człowieka czegoś nauczyć", ale przede wszystkim dużo właśnie o tym takim poszanowaniu też,

00:35:06: no...

00:35:07: Autonomii też cielesnej wiadomo, że nie wolno bić dzieci, jakby ktoś nie wiedział, to jakby ogłaszam.

00:35:12: I tak sobie myślę, tak jak to czytałam, to tak zauważyłam, że wydaje mi się, że w Polsce tą myśl trochę Korczak szerzył.

00:35:22: Że to jest może taka część, która będzie tak łatwo przyswajalna na polskim gruncie, bo jest już trochę bardziej znana.

00:35:29: Tak, myślę, że to jest dobre porównanie.

00:35:32: Ona w ogóle daje taki fajny przykład a propos tej przemocy, że była na jakiejś tam kolacji z intelektualistami, przyjaciółmi i nie wiadomo co,

00:35:40: i się wywiązała dyskusja a propos bicia dzieci.

00:35:43: No i się nagle okazało, że przy tym stole oświeconych, jakby przyzwolenie na to, żeby klapsa dać, czy zdyscyplinować dziecko, jest bardzo duże.

00:35:51: I kiedy ona ich skonfrontowała z takim przykładem, że przecież wszyscy potępiamy przemoc, na przykład mężczyzn  wobec kobiet,

00:35:59: bylibyście pierwsi do bicia na alarm, to jakby dlaczego nie możecie tego przełożyć na dziecko, które jest równie bezbronne i jakby...

00:36:06: Albo bardziej?

00:36:07: No, nie musimy robić plebiscytu, ale jakby wiesz, o co chodzi.

00:36:12: Tak, dokładnie.

00:36:15: No dużo jest w tej książce, ona jest w ogóle bardzo gęsta, i mimo tego, że my tutaj dużo zdradziłyśmy, to wierzcie, że bardzo dużo jednak nie zdradziłyśmy,

00:36:22: bo ona jakby czasami od ogółu do szczegółu, nie zawsze, czasami te partie są krótsze lub dłuższe,

00:36:31: ale ja w ogóle kocham fragment, w którym ona w ogóle bez żenady mówi, że no podatki przecież mogłyby iść bez problemu na budowę szkół miłości.

00:36:40: Dlaczego nie? Dlaczego to nie mogłoby się zrealizować? Ja sobie myślę, "Girl, I love you".

00:36:45: No, super.

00:36:46: Ale dlaczego nie można by tworzyć szkół miłości i tam nas uczyć, jak kochać?

00:36:51: No i super, i brać po prostu tą książkę i dyskutować o niej. Discuss.

00:36:56: Wiesz, bierzesz kawałek i teraz proszę przedyskutujcie to, bo to jest trochę taka książka, że czytasz ją i masz ochotę se pogadać z kimś o tym.

00:37:05: Dokładnie tak jest, bo też nie wiem, czy w końcu to wybrzmiało czy nie, że przez to, że o tej miłości się tak trudno rozmawia,

00:37:14: do tej książki też trzeba podejść bez cynizmu, bo bardzo łatwo tę książkę wydaje mi się zdegradować

00:37:22: i bardzo łatwo można sobie wybrać fragmenty i powiedzieć sobie tej to już w ogóle, ona odleciała daleko.

00:37:29: Ale to już też jak gadałyśmy o "czułej przewodniczce", to też mówiłyśmy o tym, że

00:37:34: trochę trzeba z życzliwością podejść do takiej lektury, no i z otwartym sercem.

00:37:39: O, serce na dłoni.

00:37:41: Z otwartą głową trochę, bo ja myślę, że już płynę do brzegu,

00:37:45: bo głęboko wierzę w to, jakkolwiek to może cheesy zabrzmi, że wierzę w to, że musimy przeciwstawić

00:37:53: kulturze władzy zysku i dominacji, kulturę miłości i pokoju.

00:37:57: I wierzę w to, że miłość położy kres tym wszystkim ohydnym systemom, przez które cierpimy.

00:38:03: Dziękuję.

00:38:04: dziękuję za uwagę.

00:38:06: Ta dziewczyna idzie na wybory.

00:38:09: Ja tylko jeszcze ostatnią rzecz wrzucę, która bardzo była dla mnie cenna i może ona też zachęci osoby,

00:38:16: które są tam na przykład zainteresowane jakąś takim rozwojem osobistym na przykład,

00:38:21: bo też jest dużo takich rzeczy, wydaje mi się, z takiego pogranicza.

00:38:25: To, żeby ta zmiana się naprawdę w nas dokonała, to musimy postrzegać siebie jako osobę,

00:38:31: która się zmienia, a nie która chce się zmienić.

00:38:35: Ona dużo daje takich rzeczy, które sobie myślisz o rzeczywiście, że w tym języku jest jednak dużo.

00:38:41: No jest dużo bardzo.

00:38:43: I to nie tylko chodzi o to, że to jest w kontekście amerykańskim napisana ta książka,

00:38:49: bo wydaje mi się, że bardzo jest uniwersalna mimo wszystko.

00:38:53: No i wydaje mi się...

00:38:55: chociaż jest dużo rzeczywiście odniesień do kultury amerykańskiej jakiś takich wydarzeń.

00:38:59: Tak, ale to myślę, że jakby to było fajnie.

00:39:03: Że to nie przeszkadza w ogóle w lekturze i są to też takie...

00:39:06: Jeśli chodzi o wydarzenia czy jakieś na przykład idee amerykańskie,

00:39:11: to wszyscy wiemy, że źle rozumieją wolność Amerykanie.

00:39:15: Wszyscy wiemy.

00:39:17: No ale może tam jakieś takie rzeczy, te jakieś seriale takie starsze,

00:39:21: co można nie załapać, no ale to nie przeszkadza w ogóle w lekturze.

00:39:25: W ogóle nie przeszkadza.

00:39:27: Czytajcie to, kochajcie ludzi.

00:39:29: No kolejny "A-wo-man" - drugie zakończenie.

00:39:32: Ja już nie będę tutaj nic dodawać, bo Kasia tutaj pięknie podsumowała,

00:39:36: więc bardzo polecamy, jest to kolejna wspaniała książka i...

00:39:40: Idźcie przed świat z miłością.

00:39:42: Tak.

00:39:43: Jezu, widzisz, znowu powiedziałam, to tak jakby to było, miało być cyniczne, a nie ma być.

00:39:47: Wierzysz w miłość Agnieszka?

00:39:49: Tak.

00:39:50: To dobrze.

00:39:51: Myślę, że mam dużo miłości w życiu.

00:39:52: Więc tak.

00:39:53: No to kochamy was, kochamy!

00:39:55: Pa!

00:39:56: Pa!

00:39:57: Pa!

00:40:00: Nikt nas nie pytał, ale i tak się wypowiemy.

00:40:02: Feministyczny podcast o kulturze, społeczeństwie i wszystkim, co nas zainteresuje.

00:40:07: Zapraszają Kasia Chrobak.

00:40:09: I Agnieszka Szczepanek.

00:40:10: I Mopsiczka Linda.

00:40:11: Tak, czasami.

00:40:13: Producentem podcastu jest Estrada Poznańska.

00:40:16: Wszystkie odcinki znajdziesz na estradapoznań.pl.