Jak żyć feministycznym życiem?

00:00:00: [muzyka]

00:00:04: Nikt nas nie pytał, ale i tak się wypowiemy.

00:00:06: Feministyczny podcast o kulturze, społeczeństwie i wszystkim, co nas zainteresuje.

00:00:11: Zapraszają, Kasia Hróbek i Agnieszka Szczepanek.

00:00:14: [muzyka]

00:00:23: Dzień dobry, drogie słuchaczki i drodzy słuchaczy, drogie osoby słuchające.

00:00:28: Dzisiaj odcinek wyjątkowy.

00:00:30: A że jest wyjątkowy, to zaczynamy tak mniej więcej co drugi odcinek,

00:00:34: ponieważ no, słuchaj w cudzu, powiedzieć,

00:00:36: no naszą pracę musimy celebrować same, bo jeżeli nie będziemy tego same robiły,

00:00:40: no to jak inaczej inspirować inne kobiety, inne osoby do tego,

00:00:44: żeby żyć feministycznym życiem w pełni,

00:00:46: mówiąc to zdradziłam, o czym dzisiaj będziemy rozmawiać

00:00:49: i rozmawiamy też w super wyjątkowych okolicznościach,

00:00:52: bo jesteśmy dzisiaj w księgarni Skład Kulturalny w Poznaniu

00:00:56: i na zaproszenie krytyki politycznej będziemy rozmawiały o najnowszej książce,

00:01:01: najnowszej przetłumaczonej na rynek Polski książce Sary Ahmet,

00:01:05: "Żyć feministycznym życiem".

00:01:06: Nazwisko Sary Ahmet może być już słyszalne, znane naszym słuchaczom i słuchaczkom stałym,

00:01:12: ponieważ kilka odcinków temu rozmawiałeśmy o innej książce feministycznej psuj zabawie

00:01:17: i omawiałeśmy właśnie te postawy życiową, którą zaproponowała nam Sara Ahmet.

00:01:23: No i dzisiaj będziemy rozmawiały o książce, która powstała przed feministyczną psuj zabawą,

00:01:27: przed tym takim poradnikiem, która zainspirowała samą autorkę

00:01:30: do stworzenia takiej figury, która pozwoli na wcielenie tej feministycznej idei w życie

00:01:36: w takim nie tylko teoretycznym aspekcie, ale też bardzo praktycznym,

00:01:40: co wydaje nam się superciekawie, jeżeli chodzi o to,

00:01:44: jak te teorie feministyczną praktykować.

00:01:46: Kasia, chcesz coś dodawać jeszcze na początek?

00:01:48: Myślę, że możemy dodać, że tym bardziej jest to dla nas wyjątkowe przeżycie,

00:01:52: że możemy poprowadzić takie spotkanie, bo w sumie drugi raz nagrywamy odcinek na żywo,

00:01:58: ale pierwszy raz możemy siedzieć tak blisko naszych słuchaczek,

00:02:02: a po drugie, równolegle, o tej samej godzinie w Warszawie wystartowało spotkanie też z Sara Ahmet.

00:02:09: Spotkanie było wczoraj, przepraszam, a dzisiaj Sara Ahmet prowadzi wykład w MSN-ie w Warszawie,

00:02:15: więc no, jesteśmy bardzo, bardzo blisko tej inspirującej dla nas postaci.

00:02:20: Tak, no i myślę, że przejdziemy już do tego, jak odbieramy tę książkę.

00:02:26: Miałeśmy już, jak wspomniałam, zetknięcie Sara Ahmet i ona jest nam bardzo bliska.

00:02:30: Jest nam bardzo bliska z wielu względów, dlatego że w swojej książkach bardzo często powołuje się na bell hooks.

00:02:37: I może jak wiecie albo nie wiecie, jest to matronka naszego podcastu, nasza ikona,

00:02:42: osoba, która zainspirowała nie tylko naszą postawę feministyczną,

00:02:46: ale która wydaje nam się w taki bardzo ważny sposób, opowiedziała o feminizmie interseksjonalnym,

00:02:51: ale też pokazała, jak właśnie praktykować feminizm, włączając w to też mężczyzn i pokazując,

00:02:57: że rewolucja feministyczna nie dotyczy tylko kobiet, ale dotyczy też bardzo wielu osób.

00:03:01: Jest po prostu takim obszarem, który w ogóle zajmuje się krytyką patriarchalnych struktur, które krzywdzą nie tylko kobiety,

00:03:08: chociaż to jest jakby przedmiotem głównej refleksji w feminizmie, ale też myślę, że w tym trzecio-czwartofalowym,

00:03:14: bo myślę, że tutaj możemy sobie już pozwolić na takie nowe nomenklatury, nowe nazewnictwa,

00:03:20: wprowadzenie tego, jak myślimy współcześnie o feminizmie, bo przecież nikt nas nie pytała i tak się wypowiemy.

00:03:25: No i Sara Ahmed gdzieś tam bardzo mocno powołuje się na tom bell hooks i mówi właśnie o tym,

00:03:31: w jaki sposób te teorie feministyczną wcielać w życie, jak ona sobie wyobraża to życie feministycznym życiem.

00:03:37: I dlatego Kasił, jako moja feministyczna siostra, z którą od czterech lat nagrywam ten podcast,

00:03:43: chciałabym zapytać Ciebie, jak Ty zdarzasz swoje myślenie o feministycznym życiu i o tym, jak o nim dotychczas myślałaś z tym,

00:03:49: czego dowiedziałeś się od Ahmed, jak zdarzyłaś to z jej sposobem o myślenia, czy były jakieś rzeczy, które Cię zaskoczyły,

00:03:54: czy sobie pomyślałaś sobie, że wchodzisz na podium i jesteś po prostu feministką tego roku.

00:03:59: Na pewno czułam się też zaszczytona, że żyję feministycznym życiem, bo jak piszę Ahmed, to jest życie znakomitem towarzystwie.

00:04:06: To po pierwsze. I zaraz jeszcze myślę, wpadnie tutaj wiele nazwisk, bo to, co Sara Ahmed też robi w tej książce,

00:04:12: to bardzo konsekwentnie cytuję wiele swoich siostr feministek i konsekwentnie nie cytuję białych mężczyzn,

00:04:21: co jest w ogóle jakimś już na samym początku, to zaznaczaj, to jest taki fajny start i punkt wyjścia.

00:04:28: No ale po drugie, jakby z jednej strony właśnie była ta radość, że mogę tym feministycznym życiem żyć,

00:04:33: ale po drugie, no, było też takie przypomnienie mocne, że jeśli się decydujemy na takie życie,

00:04:40: no to decydujemy się na bycie ciągle studentkami, na ciągłe do uczanie się, na ciągłe oduczanie się też pewnych

00:04:47: patriarchalnych rzeczy, które nam zostały wpojone.

00:04:51: No i też nawiązując do tej książki, którą czytałyśmy wcześniej, czyli do tej figury feministycznej psuj zabawe,

00:04:57: to jest też pewna decyzja, która się wiąże z tym, że trzeba znaleźć odwagę w sobie na to, żeby psuj zapawe wszystkim.

00:05:05: I na czym to psucie zabawe polega?

00:05:07: Polega na takim wywoływaniu dyskomfortu, nie?

00:05:10: Jakby na zwracaniu uwawia, na takim wyczulonym słuchu feministycznym, jak pisze Ahmed, czyli żeby gdzieś tam wysłyszeć w takich nawet codziennych rzeczach

00:05:21: nierówność i się na nią nie zgodzić odważnie, co trzeba zrobić.

00:05:25: Tym bardziej odważnie, że czasem no to trzeba zrobić wobec osób, miejsc, instytucji, które są nam też bliskie i od których chciałobyśmy,

00:05:35: wymagałobyśmy czegoś więcej, nie?

00:05:37: Więc też trzeba mieć odwagę skrytykować gdzieś tam swoje jakieś grupy, zerwać jakieś więzi.

00:05:44: Ona też jakby się posługuje taką metaforą, jakiegoś takiego pęknięcia, czyli to życie feministycznym życiem polega na jakichś też czasem wybuchach,

00:05:53: że no już nie możesz się dużej zgodzić na coś i wybuchasz i to powoduje jakieś zerwania, jakieś pęknięcia, ale to jest potrzebne,

00:06:03: żeby ten świat się po prostu mógł stawać lepszy, więc z jednej strony właśnie jakaś taka duma, celebracja tego feministycznego życia,

00:06:12: a z drugiej strony takie przypomnianie, że czasem to jest po prostu orka na ugorze i że czasem też trzeba podjąć takie decyzje,

00:06:20: jak na przykład odejście z jakichś miejsc, związków, relacji, instytucji, które nam już nie służą, nie?

00:06:26: Albo po prostu widzimy, że musimy z nich odejść, bo nie możemy się zgodzić na to, co one wspierają.

00:06:32: Tak, no to są też takie bardzo, nie chciałabym użyć słowa radykalne, ale użyję go z braku lepszego zamiennika na ten moment,

00:06:39: bo będziemy pewnie trochę mieszały to, co pojawia się w feministycznej psuj zabawie i w życiu feministycznym życiem,

00:06:46: bo dla takiego porządku życiem powstało najpierw, a potem powstał przewodnik feministycznej psuj zabawy.

00:06:53: W Polsce akurat te książki ukazały się odwrotnie i to jest też bardzo ciekawe, bo przewodnik feministycznej psuj zabawy jest w sumie,

00:07:02: można, tytuł sugerowałby, że jest to przewodnik, ale to w niczym nie przypomina takiego przewodnika,

00:07:07: które gdzieś tam możecie znać z tego, jak takie przewodniki tradycyjne wyglądają i ona pokazuje po prostu wprost, omawia pewne sytuacje,

00:07:15: które jakby na początku opowiada, czym jest w teorii w to obsucie zabawy, na czym polega ta bycie feministycznym psuj zabawom,

00:07:22: ale przez resztę książki omawia bardzo konkretne przykłady, które pokazują, w jaki sposób naruszamy ten status kwobu,

00:07:29: bo na tym to głównie polega i jaką czasami cenę na to trzeba zapłacić, ale też co w takich sytuacjach, kiedy my nie mamy czasami siły na to,

00:07:37: żeby naruszać to status kwobu, na przykład nie jesteśmy na tyle przebojowe, otwarte, czasami nie mamy tego pazura,

00:07:45: czy nawet takiej siły wewnętrznej swojej, żeby przeciwstawić się pewnym przemocowym sytuacjom, ze względu na jakieś swoje doświadczenia itd.

00:07:53: Ona to wszystko omawia. My też trochę opowiedziałbyśmy w naszym odcinku o tym, więc jeżeli będziecie chciały, a mamy nadzieję, że będziecie chciały

00:08:01: dołączyć do tej misji feministycznej psujów zabawy, to to na pewno o tym przeczytacie, ale chciałabym się tutaj odwołać do takiej bardzo postawy imponującej,

00:08:10: jeżeli chodzi o Sary Ahmed, bo ona tutaj też opowiadała dużo o ruchu mitu i o tym, że sama też zetknęła się z nim na własnej skórze,

00:08:19: ponieważ pracując na uczelni, studencki zgłosiły się do niej i opowiedziały o sytuacjach związanych z naruszaniem ich granic,

00:08:28: z molestowaniem seksualnych i po prostu z zachowaniami, które absolutnie nie powinny mieć miejsca.

00:08:34: No i ona właśnie stanęła wówczas przed takim wyborem, że oczywiście może to zgłosić, oczywiście mogłoby zostać podjęte jakieś kroki,

00:08:41: ale czy ta instytucja jakby zmienia się, per se czy zostają tylko podjęte takie kroki, które są trochę przy pudrowaniu takiego pryszcza i wiecie,

00:08:48: że jakby okej zajmiemy się, traktujemy to bardzo poważnie, wiemy, że to się już nigdy nie powinno powtórzyć.

00:08:54: No i ona podjęła taką, myślę moglibyśmy to nazwać taką radykalną decyzją i postanowiła w ogóle zerwać z akademią i powiedziała,

00:09:01: że struktury, którymi na razie rządzi się środowiskoakademickie uniwersytet, jeżeli chodzi nawet o uprawianie teorii,

00:09:09: to jakby kłóci się z tym, w jaki sposób ona myśli o realizowaniu tej misji feministycznej, psuj zabawy i tego, w jaki sposób tą też teorię feministyczną,

00:09:18: która wiadomo w tej warstwie teoretycznej też jest niesamowicie ważna i ona też popycha to myślenie i tą dyskusję w tym,

00:09:25: jak myślimy o różnych kwestiach związanych z patriachatem społeczeństwem, feministmią, kobietami,

00:09:31: no bo bardzo dużo przecież tych myśli związanych z rozwojem teorii feministycznej właśnie wzięło się też z uniwersytetów i tego nie można deprecjonować,

00:09:39: ale jednak w tym codziennym życiu i tym, jak myślimy o nas jako feministkach, no to bardzo często brakuje nam tego,

00:09:45: żeby mieć takie przykłady życia związanego z tym, jak ten feminist praktykować, jak odnajdywać się w sytuacjach, które stawiają nas czasami pod ścianą,

00:09:55: które na przykład, które patriarchalny porządek gdzieś tam w nas cały czas wznieca, czyli na przykład jakiś taki nasz nieuświadomiony patriarchal,

00:10:04: związany na przykład z konkurencyjnością wobec kobiet, nie wspieraniem kobiet i tak dalej, no i ona tutaj mówi o bardzo różnych przejawiach związanych z tym,

00:10:10: jak to feministyczne przecie praktykować i Ty, Kasia, wspomniałaś o tej strategii cytowania i myślę, że tutaj byłoby bardzo ważne, żebyśmy o tym więcej powiedziały.

00:10:20: Jeszcze zanim do tego przejdę, to właśnie chciałam, bo fajnie, że powiedziałaś o tym właśnie gęście tego radykalnego zerwania,

00:10:27: czyli właśnie też takiego pęknięcia, czyli Ahmed zdecydowała się odejść z uniwersytetu, bo tej działania jako też działaczki na rzecz różnorodności,

00:10:38: nie przynosiły skutków i całą tą drugą część książki właśnie tej życi feministycznym życiem poświęciła na temat pracy, pracy na rzecz różnorodności,

00:10:49: tak to nazywa, mówi, że jest taki nowy, modny język, który się wdarł do instytucji, ale że często niestety polega to właśnie na takim pudrowaniu syfai, jak to ujęłaś,

00:11:01: czyli instytucje wdrażają pewne regulaminy, wdrażają pewne kodeksy, zasad, pewne sposoby postępowania, co w przypadku dyskryminacji należy zrobić i te dokumenty później stają się jakimś takim dowodem na to, że no u nas w instytucji jest już wszystko ok, nie?

00:11:18: I jakby Ahmed się zdarzyła z tą ścianą i stwierdziła, że no właśnie, że jest już zmęczona tym, nie?

00:11:24: Bo mówiłaś, że czasem nie mamy w sobie tej siły i tak dalej i niestety często też jest tak, że te kobiety muszą wykonywać tę feministyczną pracę,

00:11:33: te osoby z niepełnosprawnościami muszą się domagać tego, żeby budynki były dostępne i tak dalej i tak dalej i że jakby tą pracą na rzecz różnorodności się obarcza osoby,

00:11:43: które już i tak muszą się mierzyć z wieloma wyzwaniami, z którymi my nie mamy do czynienia jako osoby pełnosprawne, czy jako osoby białe i że to jest po prostu, że z tego wynika to zmęczenie, nie?

00:11:53: Może to wtedy właśnie jesteśmy posądzane jako takie osoby, które wybuchają o ten brak cierpliwości, czy brak wyrozumiałości, czy o jakieś pochopne działania albo jakieś historyczne działania,

00:12:05: albo robienie problemu tam, gdzie go nie ma, ale no to właśnie tak jest, że jakby Ahmed się też posługuje taką metaforą murów, czy schodów, czy drzwi,

00:12:14: które jakiś przeszkód, które uniemożliwiają dotarcie gdzieś i ono mówi, że no te mury, czy one istnieją naprawdę?

00:12:20: No nie dla wszystkich, nie? I one są metaforyczne i one nie są może prawdziwe, nie są może materialne, ale też w wielu sytuacjach są bardzo, bardzo właśnie trudne do skruszenia, nie?

00:12:32: Więc to tak nawiązując właśnie do tego braku siły, które czasem się pojawia, no i się pojawia po prostu teraz ze zmęczeniem też, nie?

00:12:39: Ze zmęczeniem tym, że te zmiany właśnie następują zbyt powoli i te narze wybuchy nie są pochopne, nie?

00:12:46: A jeśli chodzi o te strategicznie cytowania, no to też się wiąże jakby z jakimś takim też jej doświadczeniem, nie?

00:12:54: Co jest w ogóle super w tej książce, to to, że ona bierze takie sytuacje codzienne i ona robi ten taki feminizm codzienny, taki feminizm powszedni.

00:13:02: Bierze coś, co jej się przydarzyło i to przekłada na jakąś taką refleksję bardziej ogólną.

00:13:07: No i często jeśli zdarzyło tak, że nie była gdzieś zapraszona na jakieś konferencje, albo kiedy była zapraszona i zwracała uwagę,

00:13:14: że wśród mówców jest zbyt wielu profesorów jakby tego samego pochodzenia, a zbyt mało jakby badaczek,

00:13:24: które się też zajmują tą sprawą, a które mają po prostu więcej dopowiedzenia z uwagi też na jakieś swoje pochodzenie czy doświadczenia na ten temat,

00:13:32: no to znowu spotykała się z jakąś taką reakcją obronną też, że przecież my nie mamy nic z tego na myśli, że znowu jakby robi problem gdzieś, gdzie go nie ma.

00:13:43: No i dlatego w książce się zdecydowała właśnie konsekwentnie cytować te teksty, które jej zdaniem porzucono za wcześnie, teksty, które może zdobyły mniejsze uznanie.

00:13:55: No i nie cytuję białych mężczyzn, bo pisze o kwestiach feminizmu i rasizmu też bardzo mocno, bo ona podkreśla, że pisze jakby ze swojego punktu, ze swojego doświadczenie życiowego,

00:14:07: a jest, jak to mówi, bronzową, femniską i do tego jeszcze jest nie hetero normatywna, więc ma jakby to doświadczenie bycia wykluczono z wielu punktów, z wielu płaszczyzn,

00:14:18: więc dlatego też ten feminizm interseksjonalny jest dla niej tak ważny, ono wręcz mówi, że albo będzie feminizm interseksjonalny, albo będzie głównoward.

00:14:27: Tak i już powiedziałaś właśnie o Berhux, bo rzeczywiście Berhux gdzieś tam te interseksjonalności mocno wprowadzała z marginesów do centrum teorii feministycznej,

00:14:39: ale myślę, że dla serii "Ahmet przede wszystkim" od Rilord jest taką jej ukochaną pisarką i Judith Butler.

00:14:46: To są takie dwie, które najczęściej cytuję, oczywiście też jest Berhux, jest ta masa innych wspaniałych pisarek, poetek też, myślicielek,

00:14:55: ale myślę, że to tutaj trójca przede wszystkim.

00:14:58: Bardzo fajnie, że poruszyłaś jeden ważny aspekt, który myślę będzie tutaj bardzo ważne do tego, żeby zacząć też myśleć o tym życiu feministycznym życiem ze swojej perspektywy,

00:15:08: bo ona też mówi o tym, że to życie feministycznym życiem i ta feministyczna droga zaczyna się, kiedy spotyka cię coś takiego w swoim życiu, kiedy ta miarka się przebiera.

00:15:17: I masz tak, że zazwyczaj, kiedy zaczynasz sobie myśleć o tym, kiedy na przykład zaczęłam kwestionować ten patriarchalny porządek albo ten status kwoto,

00:15:26: był jakiś taki moment przebudzenia albo coś takiego się zdarzyło, że wytrąciło cię z równowagi i ona właśnie mówi, że nie można deprecjonować tej roli,

00:15:36: jaką odgrywa w naszym takim feministycznym życiu to nasze własne doświadczenie.

00:15:39: Związane z tym, że jest taki moment, kiedy po prostu widzimy, że ten świat, który dotychczas obserwowałyśmy, nie jest czarno-biały, że jest w nim tak dużo odcienisza rości i tak wiele rzeczy nie zostało opowiedzianych,

00:15:52: na przykład na lekcjach historii, których na pewno każda z nas ma doświadczenie, brałyśmy udział i dowiadujemy się potem kończąc te szkoły, że opowiedziano nam jakąś wersję tej historii,

00:16:03: a tak naprawdę o bardzo wielu rzeczach zupełnie nam nie opowiedziano i że ten kanon też jest konstruowany w jakiś sposób i to właśnie związane jest z tą polityką cytowania,

00:16:12: że bardzo często pojawiają się jakieś myśliciele, zazwyczaj są to mężczyźnie, żeby gdzieś tam ugruntować to racjonalne myślenie, to takie związane z akademią i gdzieś tam powtarzają się te same nazwiska i ona konsekwentnie właśnie realizuje tą politykę właśnie taką feministyczną, politykę psuj zabawy,

00:16:31: mówiąc, że dosyć tego my musimy ten kanon budować na nowo, ale ona też nie mówi o tym kanonie w takich kategoriach patriarchalnych, że raz wybitę w kamieniu będzie na zawsze, tylko mówi, redefinujemy ten kanon, zadajemy pytania, możemy się pomylić, możemy zmienić zdanie przede wszystkim i to jest właśnie ta postawa, która jest tak różna od tego,

00:16:51: dlatego ja uważam, że obie te książki są tak bardzo ważne i potrzebne, dlatego że one zderzają się z takim prawdziwym doświadczeniem, że one nie mówią tylko o tej właśnie teorii i jakichś takich bolączkach związanych z tym, że zderzamy się na przykład z jakimiś niedostatkami teorii albo pytaniami bez odpowiedzi, ale ona mówi o takich właśnie sytuacjach granicznych, ale też celebrujących to feministyczne życie i mówi też czasami o tym, co wydaje mi się chyba może być bliskie doświadczeniu każdej z nas, czyli to, że czasami wkraczamy na te,

00:17:21: na ścieżkę policyjne, że jesteśmy feministkami, policjantkami i to od razu jest takie włożenie na taką rolę, bo jeżeli zwracasz uwagę i zaczynasz kwestionować, to nie dojrzew, od razu jesteśmy wtłaczane w taką rolę tego, że przesadzamy, że nikt przecież nie miał niezłego namyśli, że odebrałyśmy to nie tak jak trzeba, że przecież bez przesady i właśnie to jest ten mechanizm, kiedy ja muszę podkreślić, że ja zwróciłam uwagę w stonowany sposób, nikogo nie próbując obrazić.

00:17:51: Zwróćcie uwagę, że jeżeli np. mężczyźni opowiadają o tym, że weszli w jakiś spór albo z czymś się nie zgodzi, to nie muszą podkreślać, w jaki sposób zwrócili te uwagę, tylko po prostu powiedzieli, że z czymś się nie zgodzi.

00:18:03: I nikt nie pyta ich, w jaki sposób to zrobili, ale my, kiedy opowiadamy o naszym doświadczeniu z tym związanym, od razu musimy podkreślić to, w jaki sposób to zrobiłyśmy, żeby uśmiech grzeczne, że nie chciałyśmy nic złego namyśli, ale już się nam tak przelało, już nas w kurwy w tej ciałze musiałyśmy.

00:18:18: No i kiedy to robimy, nieważne w jaki sposób, no zapada bardzo często, niezręczna, cisza, no bo ktoś w końcu odważył się coś powiedzieć i oczywiście to zwracanie uwagi też bardzo często jest gdzieś tam skonotowane z takim myśleniem, że my mamy złe intencje i chcemy tutaj pokazać teraz, jak coś jest słaby w takim myśleniu.

00:18:34: Oczywiście zaraz łącza się nasza ulubiona postawa związana z przepraszaniem, że w ogóle zwróciło się uwagę, bo ja nie miałam nic na myśli, ale już muszę w ramach tego, że nie powinno się powielać takich schematów związanych z tym, żeby na przykład nie używać języka wykluczającego i takiego, który jest raniący i mamy taką świadomość, że jest 2024 rok, powinniśmy wiedzieć lepiej.

00:18:59: I takie zwrócenie uwagi czasami po prostu wiąże się z tym, że "Hej, możesz zrobić to lepiej i jeżeli na przykład mi się to zdarza, a przecież wiadomo, że nam też się to zdarza", to ja mówię "Dziękuję, nie muszę się obrażać na to, nie muszę przyjmować tego jakoś takiej bardzo personalnie, tylko po prostu jako coś, co jest związane z tym, że no wszyscy się uczymy, wszyscy jesteśmy w tym kręgu".

00:19:20: Wydaje mi się, że to jest też taka no trochę czasami zbroja, którą musimy w sobie wykształcić, bo to nie jest łatwe być tą feministyczną psuj zabawą, tą feministyczną policją, która psuje wszystkim dobry nastrój, która w fervorze rozmów przy stole powie "nie" albo powie "to nie było śmieszne, nie będzie się śmiała z żartu".

00:19:37: I jak ktoś zapyta "Dlaczego się nie uśmiechasz?", to powie, że nie musi się uśmiechać, nie musi się tłumaczyć z tego, że jako kobieta nie musi zawsze być przyklejonego uśmiechu do twarzy.

00:19:45: No to jest w ogóle super narzędzia też, nie? Bo jest tam pod koniec książki, też Sara Ahmed tutaj nam daje taką apteczkę, nie wiem jak to nazwać, taki zestaw surwiwalowy dla feministek.

00:19:57: No i ten wymienia, czego potrzebujemy i między innymi mówi o narzędziach, nie?

00:20:01: I jednym z narzędzi, którymi możemy się posłużyć, to jest bojkot uśmiechu, czyli no właśnie wbrew temu, czego się od nas oczekuje, nie uśmiechać się z automatu, nie hichotać, jak ktoś powiedział,

00:20:14: coś sexistowskiego albo coś obraźliwego w inny sposób, tylko po prostu zmilczeć.

00:20:20: To jest minimum, co można zrobić, zmilczeć i się nie zaśmiać.

00:20:24: No ale jest tam też zestaw różnych innych narzędzi, którymi można się posługiwać i przede wszystkim to, co jest w ogóle wzruszające dla mnie właśnie w pisarstwie Ahmed, to jest takie czułe odnoszenie się do literatury.

00:20:39: I to, że ona wielokrotnie mówi o tym, że książki to jest nasza moc, to jest nasza siła, że też tworzymy jakąś wspólnotę dzięki książkom, dzięki temu, że się nimi wymieniamy, że sobie je polecamy, że sobie je kupujemy nawzajem w prezencie, że o nich rozmawiamy i że to jest taka też, z tego też wynika to tej polityka cytowania, nie?

00:21:00: To jest to, co ja wiem, żeby przywoływać jak najwięcej tej feministycznej literatury, która się staje nosnikiem tych idei.

00:21:06: Mówi też o innym narzędziu, jakim możemy się posłużyć, czyli o naszym właśnie głosie.

00:21:12: Myślę, że to jest takie podstawowe narzędzie moje i twoje, że i mikrofon, i podcast.

00:21:21: Ja czuję, że najbardziej żyję feministycznym życiem, kiedy gadamy do tego mikrofonu, ale jeszcze bardziej szczerze mówiąc, kiedy się przygotowujemy do każdego odsięgka i musimy usiąść coś, rozkminić i o tym później opowiedzieć.

00:21:33: Ale coś jeszcze chciałam powiedzieć, wracając do Gimpinga, która to była myśl twoja w swojej wypowiedzi, ale mam tutaj jeszcze właśnie wracając do tego, na czym to życiem, feministycznym życiem może polegać.

00:21:46: Mam taki cytat, nie ma gwarancji, że w walce o sprawiedliwość my sama będziemy sprawiedliwe i że musimy się wahać, musimy wątpić, musimy być niepewne, kiedy mamy pewność, a nawet właśnie dlatego, że ją mamy.

00:21:57: To jest też o tym być wieszczą studentką, że możemy się mylić.

00:22:02: Tak, i to jest też o tym, o czym ona pisze, że feministy to jest trochę jak wieczna praca domowa, którą mamy.

00:22:08: I jakby te metafory związane gdzieś tam z czelnią uczeniem się są tutaj pewnie nieprzypadkowe, względu na jej jednak dość...

00:22:15: ale to, co mi się bardzo podoba, to gdzieś tam powołując się na te czarne

00:22:18: femenistki, które są jej bardzo bliskie, to ona mówi właśnie, że żeby ta zmiana

00:22:23: rzeczywiście się zadziała, to my nie możemy robić porządków w domu zbudowanym na

00:22:28: patriarchalnych wartościach, tylko my musimy konsekwentnie rozwalać ten dom.

00:22:32: Jakby to jest ta różnica i wydaje mi się, że ta metafora była dla mnie jedną z takich

00:22:37: najbardziej, chyba gdzieś tam otwierających oczy i przypominających,

00:22:41: jakby na czym to tak naprawdę polega i może się też wydawać, że to, co chyba

00:22:46: najczęściej gdzieś tam się pojawia w takich wątpliwościach albo takich momentach,

00:22:50: kiedy czujemy się bezsilne, że co my możemy z takiego poziomu?

00:22:53: Siedzą w tej w Poznaniu po 19, w czwartek, w małej księgarni i rozmawiając o tym,

00:22:58: co to znaczy, że ci feministycznym życiem.

00:22:59: No i może, może niewiele, ale może jak pomyślimy sobie o tych takich kamyczkach,

00:23:06: które wrzucamy i o tym, że dzięki temu, że przeszło tutaj, tutaj kilka wspaniałych

00:23:10: kobiet i mężczyzn i zainspiruje ich nasza rozmowa uruchomi, jakiś jeden kamyczek

00:23:17: związany z tym, że nie myślałam łam o tym z takiej perspektywy albo przy kolejnej

00:23:22: okazji, któraś z was nie uśmiechnie się i nie weźmie udziału w dyskusji, która będzie

00:23:28: czuła, że jest niekomfortowa albo powie nie, jeżeli będzie czuła, że ma na to teraz siłę

00:23:32: i przestrzeń i tak dalej i tak dalej.

00:23:34: No to ta feministyczna psuj zabawa trochę zaczyna się rozprzestrzeniać jako postawa

00:23:38: życiowa i wydaje mi się, że to jest właśnie to, co ona tutaj próbuje też powiedzieć,

00:23:43: że takie sieciowanie, budowanie tej wspólnoty feministy i pokazywanie, że

00:23:47: feministy potrzebują innych feministy, a feministki potrzebują siebie i to jest też

00:23:52: oczywiście o tym, że musimy odczarowywać to słowo, bo każda chyba z jej książek

00:23:56: rozpoczyna się od tego, że ja wiem, wiem co sobie myślicie, jak suszycie

00:24:00: feministy, feministka.

00:24:01: Ja też jakby chodzę z tym bagażem i próbuję sprawić, żeby ta moja walizka

00:24:06: feministyczna była trochę lżejsza i wiem z czym przychodzę i jak bardzo to jest

00:24:10: czasami ciężkie tłumaczyć się z tego, ale no ja na przykład,

00:24:15: chyba mogę powiedzieć za nas dwie, a ty zaraz usłyszał, że nagrywamy ten podcast

00:24:18: od czterech lat i oczywiście zaczęło się od tego, że gdzie my będziemy nagrywać

00:24:24: podcast?

00:24:24: Przecież my nic nie mamy do powiedzenia, co my możemy w ogóle powiedzieć, po co

00:24:28: mamy nagrywać i w ogóle o czym?

00:24:29: No i dla nas to się bardzo szybko stało oczywiste, że ten ten podcast będzie

00:24:33: feministyczny, chociaż od o początku nawet nie nazywałyśmy go, bo chodziło

00:24:39: o to, że robimy ze sobą rozmawiać, rozmawiamy na różne tematy, najczęściej

00:24:42: o książkach, które czytamy przy ekspresie kawowym w kuchni pracy.

00:24:46: Bardzo szybko duszyliśmy do tego, że no to jest jednak gdzieś tam trochę nasza

00:24:50: misja, trochę coś co nas łączy i co byśmy chciały powiedzieć, że jednak mamy

00:24:54: jakiś przekaz, który bardzo szybko się w nas wyklarował, czyli że chcemy mówić

00:24:59: o feministycznych kwestiach w bardzo przystępny sposób.

00:25:02: Taki, który będzie pozwalał nam być niedoskonałymi, niewystarczającymi, po prostu

00:25:07: takimi, jakim jesteśmy na dany moment, czytać inne feministki, innych

00:25:11: feministów i mówić o tym, w jaki sposób inni myślą o tej myśli feministycznej i jak

00:25:16: sprawiają, że to myślenie o codziennym świecie staje się być może trudniejsze,

00:25:21: czasami bardziej skomplikowane, a czasami iopening, które pozwala nam bardziej

00:25:25: skupić się na tym, że chcemy to życie przeżywać trochę inaczej i myśląc w

00:25:29: trochę innych kategoriach i oczywiście spotykałyśmy się z takimi wyzwaniami

00:25:34: związanymi z tym, że czułyśmy się niewystarczająco przygotowane do odcinków i

00:25:38: czasami same nakręcałyśmy na siebie ten bitch związany z tym, że musimy być

00:25:43: perfekcyjne w tej niedoskonałości naszej, którą sobie na początku założyłyśmy i

00:25:47: to też była droga i teraz po mniej więcej dwóch latach nagrywania podcastu.

00:25:51: Ja doszłam takiego momentu i powiedziałam do Kasi, że ja czuję, że mam głos, że po raz

00:25:56: pierwszy poczułam, że to, co chcę powiedzieć i że mogę tutaj przyjść i

00:26:02: bez kartki, bez niczego opowiedzieć o tym, co myślę, to jest dla mnie na maksa

00:26:06: uwalniające i na maksa sobie myślę o tym, że cztery lata temu bym nie powiedziała,

00:26:10: że będziemy tutaj siedziały i tak sobie po prostu o tym rozmawiały, że wystarczy,

00:26:13: że przeczytamy książki i podzielimy się tym, co na ten temat myślimy i nie

00:26:17: będziemy myślały, że przecież kto będzie chciał tego słuchać, że po co my w ogóle

00:26:21: mamy o tym wszystkim opowiadać, bo to nie ma znaczenia i myślę, że to ma ogromne

00:26:24: znaczenie i mimo tego, że to jest praca u podstaw i może nie jest to popularny temat,

00:26:29: to jednak nasz podcast regularnie słucha kilka tysięcy osób i myślę sobie,

00:26:34: no warto było, że jednak jak sobie pomyśla o tym, że jak chciałabym posłuchać o tym,

00:26:39: co myślą inne kobiety o feminizmie, to ile jest takich podcastów?

00:26:43: No myślę, że wciąż niewiele i że ta potrzeba ciągle rośnie, bo ta świadomość ciągle

00:26:47: rośnie na to, żeby kontestować to, co jest dla nas niewygodne.

00:26:50: Tak, no i to też jest trochę w duchu tego, o czym pisze Ahmed, o czym mówisz, czyli żeby

00:26:56: ona wyzywa nas do tego, żeby tak, żeby udamawiać teorię feminizmyczną, czyli żeby

00:27:01: po prostu traktować ją jako coś takiego bliskiego, a nie właśnie jako coś, z czego

00:27:05: będzie kartkówka. I żeby też w tym praktykowaniu tego feminizmu się po prostu

00:27:11: wspierać siebie nawzajem. Co nie znaczy, że musimy się zawsze ze sobą zgadzać, ale po prostu

00:27:17: wspierać siebie i wspierać tych, których system wspiera, nie wystarczająco lub nie robi

00:27:22: tego wcale. Możemy czytać feminizmyczną literaturę, to daje nam coraz więcej jakby

00:27:26: jakichś takich, daje nam wiedzę, a wiedza jest siłą.

00:27:29: Daje nam takie, psu i zabawowe rozpoznanie, że aha, to jest ten moment, gdzie, gdzie

00:27:35: ktoś wywrócił na mnie oczami, albo jeszcze nie zdążyłam się odezwać, a już wszystkie

00:27:40: oczy są na mnie skierowane, że ja zaraz coś powiem.

00:27:42: Albo powinnam powiedzieć.

00:27:44: Tak, ale też to, co mówiłaś o tej femistycznej policji wcześniej, no to, to też jest jakieś

00:27:49: takie coś, czego się uczysz, że po prostu ty jesteś wstawiana w tej roli i to jest bardzo

00:27:54: użyteczne też narzędzie dla przeciwników feminizmu, no bo ono pozwala zignorować

00:28:00: feminizm, skupić się na wybuchu, na postawie, na tym, że nie masz poczucie

00:28:04: humoru, a zignorować problem, nie?

00:28:06: Ahmed nas też uczę, że musimy się przyzwyczaić do tego, że jak będziemy mówić te

00:28:11: niewygodne rzeczy, to my będziemy utożsamiane z problemem.

00:28:14: I jakoś tak mimo tego, że, że no w tej książce jest dużo takich też smutnych

00:28:20: obserwacji, to jakoś to, to tak daje siłę, że nie jesteśmy w tym same, nie?

00:28:23: Jeszcze jedną taką rzecz chciałam wrzucić tutaj, która chyba ze mną została jakoś tak

00:28:29: mocno i było jakąś taką świeżą obserwacją, czyli to, że często to właśnie pochodzi z tego,

00:28:35: z tej drugiej części książki, czyli z pracy na rzecz o różnorodności.

00:28:39: I Ahmed pisze o tym, że często kiedy instytucje nam daje zgodę na jakieś działania,

00:28:44: przyklaskuje, mówi, że tak, tak, że popiera albo właśnie mianuje nas jakąś pełnomocniczką,

00:28:50: albo wyznacza nas jako osoby, która ma kierować jakimś zespołem na rzecz w nie wiem,

00:28:55: większej inkluzywności, albo większej sprawiedliwości społecznej.

00:28:59: Do często ta zgoda działa trochę na odwrót, czyli jest deklaratywna, z pozoru wszystko jest

00:29:05: ok, ale tak naprawdę instytucja nie wspiera. Zgadza się, ale nie pomaga.

00:29:10: I to jest nagle po prostu, uświadomiłam sobie ile razy rzeczywiście też się zetknąłam z taką sytuacją,

00:29:16: że z pozoru wszystko ok i wspieramy, ale jednak na tą zmianę trzeba czekać,

00:29:22: na tą zmianę trzeba ciągle o nią walczyć, ciągle przypominać, ciągle się powtarzać.

00:29:26: W ogóle też czytając tą książkę, wiadomo, że też po su i zabawę mamy na świeżo przeczytano,

00:29:32: ale miałam takie poczucie, że gdzieś tam te powtórzenia są.

00:29:35: I to wcale nie było jakby irytujące, dlatego że to powtarzanie, to potrzeba powtórzeń jest zasadne.

00:29:42: My musimy się powtarzać, my musimy w kółko trochę o tym samym, dopóki się to nie zmieni,

00:29:48: więc jest potrzeba i celowość tych powtórzeń i nawet Ahmed pisze, że nawet jeśli wyracam po swoich własnych śladach,

00:29:55: to nie odbywam tej samej podróży, jeśli mówię znowu coś, ale w innym momencie życia,

00:30:01: w innym środowisku, w innej grupie, z innego miejsca też, z innego mianowania, to jednak coś się zmienia.

00:30:10: Tak, no i to jest właśnie też ta puapka, którą możemy czasami wydaje nam się, że wpadać, że mamy wrażenie,

00:30:16: że my ciągle mówimy o tym samym i my miałyśmy też czasami takie rozkminki z Kasia,

00:30:20: że planowałyśmy kolejne odcinki, ja mówię Kasia, czy my ciągle nie mówimy o tym samym?

00:30:26: A potem miałyśmy różne swoje fikołki, żeby opowiedzieć sobie, że nie, nie rozmawiamy o tym samym,

00:30:32: ale tak naprawdę potem...

00:30:34: - Wracamy po tych swoich śladach.

00:30:36: - Dokładnie, że właśnie takie książki pozwalają nam spojrzeć na to, co robimy,

00:30:41: czyli że czytamy przez cztery lata książki i o nich opowiadamy,

00:30:44: o tym, co z nich wyniosłyśmy, co nas ciekawi, z czym się nie zgadzamy, albo czego nie rozumiemy i zapraszamy innych do tej refleksji.

00:30:51: Jest właśnie tym, z czym czasami musimy spotykać, czyli że ta ciągle o tym samym

00:30:56: i czasami masz na przykład w pracy albo wśród znajomych tą łatkę, że ta to ciągle o tym.

00:31:00: I oczywiście ta to ciągle o tym, czasami jest takie, że sobie myślisz, że fajnie, że mam tą łatkę i jestem z tego duna,

00:31:07: że jestem tą feministką, a czasami jest to męczące.

00:31:09: I też Sara Ahmed wprost mówi o tym, że "tak, takie momenty będą i będziesz miała tego dosyć"

00:31:14: i oczywiście to nie jest proste.

00:31:16: I też to, o czym ty mówiłaś, jeżeli chodzi o tę politykę różnorodności, to wydaje mi się, że w feministycznej psowidzebawie

00:31:22: to jest też bardziej rozwinięte, kiedy ona mówi, że ona ma alergię na tak zwaną politykę różnorodności i na to, co ona ze sobą niesie.

00:31:30: I ona sama nie daje jakiejś jasnej propozycji, ale mówi, że potrzebuje znaleźć jakby innych strategii na to, jak wcielać tą zmianę,

00:31:39: a także dla niej te dyrektywy, czasami jakieś programy pracownicze, polityczne itd. niosą za sobą tylko bardzo ładne puszderko z pudrem,

00:31:50: które ma nam przykryć pewne rzeczy, ale mamy je odhaczyć, a ona nie do końca tą zmianę niosą, bo jak tylko słyszymy po kilku latach realizowania jej,

00:31:59: że to jest w ramach polityki różnorodności, to już spotykamy się z tym wywracaniem oczami.

00:32:04: W jednej strony może to wywracanie oczami na tą inkluzywność wiąże się z tym, że osoby, które wywracają oczami, czują na karku, że ta zmiana rzeczywiście nadchodzi i będzie trzeba zmienić trochę nasze myślenie

00:32:16: i że to status quo, które było takie wygodne dla nas i jakby sama aspekt tego, że my jako ludzie za bardzo nie lubimy zmian.

00:32:24: Nieważne, czy jesteśmy dobrze w tych zmianach umoszczeni czy nie, ale czasami nawet uczymy się funkcjonować z czymś, co nie do końca jest dla nas dobre.

00:32:33: Tylko po prostu to już jest znane bagienko, znamy te reguły, które nim rządzą i po prostu mamy ten zestaw surwiwalowy, który pozwala nam w nim przetrwać,

00:32:41: chociaż cały czas jesteśmy w tej gotowości, że może coś tam się zmieni.

00:32:45: I to jest też wydaje mi się cenne, że ona czasami wrzuca te takie kamyczki do tego fyminizycznego buta.

00:32:52: Czuję, że dzisiaj płynę z metaforami i nadchniona Ahmed, że jest coraz lepiej.

00:32:58: I czasami ten bucik jest niewygodny i to wydaje mi się jest też super cenne, że to nie chodzi tylko o takie grono w zajebnej adoracji i właśnie te momenty kiedyś nie zgadzamy,

00:33:08: ale w tej różnorodności jesteśmy wciąż równe i równi, prawda?

00:33:13: No oby.

00:33:14: No bo coraz bardziej równi.

00:33:16: Ja czuję, że my już tu gadamy dosyć długo i chciałam zapytać osoby tutaj, które z nami siedzą w księgarni,

00:33:24: czy chciałybyście coś powiedzieć, o coś zapytać, coś skomentować, czym się z nami podzielić.

00:33:31: Możecie na przykład powiedzieć, kiedy wasze feministyczne przewodzenie nastąpiło, albo czego jeszcze nie czujecie w tym feminizmie.

00:33:38: Nie ma pytania takiego persę, ale jeżeli chciałobyście coś powiedzieć, to będziemy bardzo wdzięczny.

00:33:44: To ja zacznę Marta Mazurek.

00:33:45: Ja jestem bardzo wdzięczna wam za zorganizowanie tego spotkania wokół księżki Sary Ahmed,

00:33:50: bo to był dla mnie powód, żeby ją przeczytać i musiałam to zrobić dość szybko, więc jeszcze do tego narzędziownika tak nie do końca doszłam.

00:33:58: Natomiast jestem niesamowicie wdzięczna tej pisarce za to, że ona mi pozwala w ogóle spojrzeć na mówienie o tym swoim jakimś przebudzeniu do feministmu,

00:34:09: albo swoim feministycznym życiu troszeczkę inaczej niż do tej pory to robiłam.

00:34:14: Ja do tej pory posługiwałam się takim wytłumaczeniem Pearl Greens 1979 roku.

00:34:21: To socjolożka napisała taki artykuł "Feministyczna świadomość" i ja bardzo ładnie tłumaczył, co się zadziewa w świadomości, kiedy się tam przebudzisz do tego feministmu.

00:34:32: I jak mnie ludzie pytali, to ja mówię, bo wiesz, świat mnie boli i on mnie boli i ponieważ on mnie boli, no to ja go chcę zmienić, żeby on tak nie bolał.

00:34:39: I tak próbowałam to wytłumaczyć w ten sposób.

00:34:42: Natomiast to, w jaki sposób Sara Ahmed pokazuje, w sposób bardzo, bardzo i tu jeszcze dochodzi ta intersekcjonalność, że są osoby, które zamiast żyć muszą przetrwać.

00:34:56: Że to wymaga niesamowitej z jednej strony energii, że to męczy, ale z drugiej strony, że to wymaga też ogromnej wyobraźni, bo ty musisz tak naprawdę kombinować.

00:35:08: I też jestem jej bardzo wdzięczna za potliwe teorie, bo to o czym ona tutaj tak naprawdę wynosi na piedestał, no czarne feministki jeszcze z lat 70. 80.,

00:35:23: które jak gdyby ona przywraca znowu do obiegu i to jest niesamowite, bo one rzeczywiście to one wprowadziły intersekcjonalność, prawda,

00:35:32: którą się dzisiaj odmienia na wszelakie przez wszystkie przypadki i tam ta odrylord, prawda, jak słuchałam troszeczkę też tutaj was, że ona mówi, na czym to polega, że my mówimy ciągle jedno i to samo,

00:35:45: no ona tutaj i to, co dzisiaj mówiłyście, to tak naprawdę za dużo nie różni się od tego, co powiedziała właśnie odrylord w 79. na konferencji Białych Feministek, znaczy feministycznej, ale tam były same białe i jednona.

00:35:57: Rzeczywiście jakby to przypominanie tego głosu to w ogóle jest super, to wytłumaczenie teraz, dlaczego albo na nowo nam uświadomienie, co oznacza odrylord, która mówi dbanie o siebie, to jest tak naprawdę działalność,

00:36:12: taka rewolucyjna i polityczna.

00:36:16: To to jest naprawdę coś, co jestem jej bardzo wdzięczna, bo ona to przełożyła na taki inny język, język, doświadczenia.

00:36:23: Jak to ciągle czytałam, ja się no przecież no mogłabym taki pamiętnik napisać, ale nigdy mi nie przyszło do głowy, że o tym można właśnie w ten sposób napisać i to jest świetna książka, myślę, że trafi do wielu osób, a przy okazji właśnie,

00:36:36: no taki kawał tej historii no czarnej myśli czy feministycznej, czy kobietystycznej tutaj też się znajduje, więc bardzo wam dziękuję i bardzo dziękuję, Sarze Ahmed i będę ją teraz jeszcze w papierze przeczytam.

00:36:50: W papierowej wersji, dziękuję.

00:36:52: Dobrze, dziękujemy za ten głos i zachęcamy.

00:36:54: OK, no to to jest dla mnie duży krok wziąć taki mikrofon i no ja jestem świeżynką, jeśli chodzi o feminizm i o wszystko co z nim związane.

00:37:05: I na pewno mam dużo lektur przede mną, ale chciałam się podzielić tym, że znalazłam wasze wydarzenie, podzieliłam się z mężem tym, że no słuchaj, znalazłam coś takiego fajnego i chcę iść.

00:37:17: No i co w reakcji słyszałam?

00:37:19: No Jezus nie przecież zaraz się zamienisz i tam żeby nikogo nie obrażać przywołał jedną znaną polską feministkę.

00:37:27: A ja tak słucham, po pierwsze się wkurzyłam, mówię co mi będzie mówił, gdzie ja idę, gdzie ja nie idę, przecież to jest moja sprawa, to po pierwsze.

00:37:34: A po drugie zaczęłam czytać mu definicję feministmu.

00:37:37: No i tak czytam czytam i ja mówię no i co nie zgadzasz się z tym?

00:37:40: No zgadzam, a ja mówię no to o co to wielkie halo.

00:37:43: No więc w sumie bardzo się cieszę, że są takie rzeczy i że gdzieś tam może ten złym płaszczyk feministmu uda mi się też wśród tych moich najbliższych trochę zdjąć,

00:37:54: bo no kurczę fajne rzeczy tu robicie i kobiety robią no i no uważam, że to jest takie fajna anegdota, także cieszę się, że tu jestem z wami.

00:38:04: Super, bardzo dziękujemy.

00:38:06: To jeszcze ja tylko tak się odezwę.

00:38:07: A propos tego, że ta książka oparta bardzo na doświadczeniu, dała mi też taki wgląd.

00:38:13: To znaczy jakby w przeciwieństwie do mojej przedmówczyni mam już bardzo dużo lat za sobą z feministem i też z takim momentem, kiedy byłam bardzo zmęczona.

00:38:20: Lata temu było wydawane takie czasopismo Zadra i ja już miałam dosyć tego codziennego swojego feministmu, bo właśnie byłam codziennie taką psój zabałą.

00:38:29: I Ahmed wrzuciła właśnie to słowo i osoby już wiadomo miłam, że coś, co ja nosiłam w sobie, ale nie miałam na to nazwy, czyli wzbudzanie dyskomfortu i znoszenie w sobie frustracji związanej wzbudzaniem dyskomfortu u innych osób,

00:38:40: że to jest jakby codzienność moja, ale te osoby, które teraz będą czytać, to one już mają jakby takie narzędzie, to słowo, że jestem tą psułową i ja bawą.

00:38:47: I jeżeli jesteś feministką, to mało kto przyjmie ciebie z otwartymi ramionami i będzie nosi w sobie jakąś oprócz oczywiście siostr feministek i feministów,

00:38:57: ale reszta osób nosi w sobie w jakiś taki stereotyp feministki, więc jeżeli sobie jakoś uwewnętrznisz, że będziesz psuła komuś, nie?

00:39:05: Że będziesz psuła komuś, komfort, że będziesz psuła tą zabawę i że sobie będziesz też czasami psuła tą zabawę, nie?

00:39:10: Że jakby będziesz miała właśnie takie duże rozkminy, czy mam się odezwać, czy mam się nie uśmiechnąć, jakby każda decyzja jest decyzją, nie?

00:39:18: Bo jeżeli się uśmiechniemy, to mamy potem do siebie jakiś kawałek taki, dlaczego to znowu zrobiłam, dobra, dla świętego spokoju, dlatego żeby tego znowu nie wnosić, ale jeżeli to już znowu skomentuje, to też będzie niosło jakąś jakieś konsekwencje dla tej relacji, dla tego miejsca, w którym pracujesz.

00:39:34: I że to jest w sumie taka naprawdę, w moim zdaniem nieustanna praca, oprócz tego, że się uczymy, to jest nieustanna praca.

00:39:40: I ja kiedyś byłam już tym zmęczona trochę.

00:39:42: Pamiętam, że miałam taki moment, że jakby nie kupowałam zady przez jakiś czas, jakiś krótki, potem się przestała okazywać, ale dlatego, że jak sobie uświadomisz stopień dyskryminacji i to, że to ciągle jest, i że czasami w Polsce, czy gdzie indziej, wracamy, a i te prawa są raczej nam zabierane, niż nam dawane, niż to, że zdarzyłyśmy wywalczyć

00:40:04: i za każdym i ktoś nam po prostu znowu zabiera i że to jest jakby nieustanna praca, to to może trochę obezwładniać.

00:40:09: I jeżeli takie spotkanie są tworzone, to wiemy, że nie jesteśmy w tym same, co daje nadzieję, co sprawia, że właśnie nie wiem, że kolejna osoba mówi "słuchaj, jakby oboje chcemy, żeby wszyscy byli równie. Cieszcie się, jak to jest po prostu na memach, cieszcie się tak naprawdę, że nie chcemy rewanżu i nie chcemy zemsty, że nie chcemy się zemścić i nie chcemy po prostu zabrać więcej tej władzy i tego w tych wszystkich przywilejów, że tak naprawdę chcemy tylko równości".

00:40:31: Ja zaczynam od tego, że super Was zobaczyć, jak mówicie, rozmawiać się ze sobą i Agnieszka zapytała o to feministyczne przebudzenie, więc muszę powiedzieć, bo to Ty mnie zabrałaś na fakultet na pierwszym roku studiów, pamiętam z Gender Studies, nie pamiętam jak się nazywał.

00:40:47: I tak wiecie, słucham tam tych mądrych słów, nie rozumiem co trzeciego.

00:40:51: Na pewno wtedy było tak, że uważałam, że feministka to wszystkie negatywne skojarzenia i w ogóle w życiu mnie przód o głowę, żeby siebie nazywać feministką właśnie z uwagi na to.

00:41:02: I wtedy mi przód też do głowy, że przecież ja żyję jako feministka, że po prostu tak jak żyję, to co uważam, jakiej to konie wyborów jest bardzo feministyczne.

00:41:11: Jeśli ja nie będę się nazywała feministką, to kurde już nikt nie będzie korzystał z tego określenia.

00:41:17: A propos męża, to ja do mojego partnera, ja go nazywam feministą, bo on siebie nie chce, ale ja widzę jak on żyje i co robi.

00:41:24: I tak po prostu jest, więc myślę, że jest jakaś stygna, są to pewne stereotypy, ale że warto po prostu korzystać z tego słowa, nawet jeśli jest nie po drodze,

00:41:34: to w życiu właśnie codzienny pokazuje, że po prostu feministem to jest codzienność i pewna postawa życiowa i dzięki agazę ten fakultet.

00:41:43: Bardzo proszę, ja tylko dopowiem w ramach anegdoty, że ja przypłaciłam pójście na ten fakultet tym, że musiałam egzamin z literatury staropolskiej zdawać 3 razy,

00:41:53: gdyż byłam bardzo naivną studentką pierwszego roku filologii polskiej i dostam plan zajęć i zajęcia z literatury staropolskiej kolidowały właśnie z tym fakultetem.

00:42:04: No i ja w ogóle zarażona entuzjazmem, studiami tym, że w ogóle świat się przede mną otworzył, mieszkam sama w Poznaniu, poszłam do pana doktora i powiedziałam,

00:42:13: że jest taka sprawa, że ja bardzo chcę chodzić na ten feministyczny fakultet, ale to koliduję z pana zajęciami i czy ja mogę się przenić do innej grupy.

00:42:20: No i cierpiałam przez cały rok, wpisałam dwie prace roczne, dostałam dwa razy dwie do indeksu i po prostu zadawało mi takie pytania na egzaminach,

00:42:30: że one były nie do opowiedzenia, po prostu mścił się na mnie za to, że ja jestem niedojrzyszaką gówniarą, to jeszcze miałam czelność zakwestionować to,

00:42:39: że chcę być na jego zajęciach, a to jest przecież taki przywilej i chciałam chodzić na jakiś fakultet pracowni pytań granicznych.

00:42:45: Po prostu poprzewracało się tej dziewczynie w głowie, więc chciałam powiedzieć, że jakby niosłam ten krzyż do mnie i dopiero potem sobie uzmysłowiłam,

00:42:54: jaką musiałam pracę wykonać za to przewodzenie feministyczne, które kontynuowałam na studiach, bo jak już pewnie kiedyś opowiadałam,

00:43:03: to ja moją pracę naturalną miałam o aborcji literaturze polskiej, więc zaczęłam trochę wcześniej kontestować, to trzeba, więc tak to było.

00:43:12: Super, a jeszcze do tego, że mówisz o swoim partnerze, że jest swoim ministą w Brefnie, to super.

00:43:18: Ja, moim marzu mówię, że jest wzorem pozytywnej męzkości.

00:43:22: Jest bardzo zadowolony z tego.

00:43:24: Ja potwierdzam, że Kasia ma super męża.

00:43:26: Trzymam jeszcze jakieś głosy na zakończenie naszego dzisiejszego spotkania, albo możemy też kontynuować rozmowy.

00:43:33: Bez mikrofonu.

00:43:35: Super, bardzo Wam dziękujemy, że byłyście byliście z nami.

00:43:38: Słuchajcie naszego podcastu.

00:43:40: Ten odcinek okaże się niebawem jako odcinek specjalny, nie pewnie poza naszym schematem, czyli co drugą środę, więc wypatrujcie.

00:43:49: Wiecie, mogły się uśleć co niektóre osoby, co myślę będzie bardzo miłym bonusem.

00:43:53: I mamy nadzieję, że będziecie krzewić w życiu feministyczną psój zabawę, jak dumnie i będziecie wywracać oczami tak bardzo, że wszyscy już będą Was tylko z tego znali.

00:44:04: Dzięki.

00:44:05: Dziękujemy.

00:44:08: [oklaski]

00:44:10: Nikt nas nie pytał, ale i tak się wypowiemy.

00:44:15: Feministyczny podcast o kulturze, społeczeństwie i wszystkim, co nas zainteresuje.

00:44:20: Zapraszają Kasia Róbek i Agnieszka Szczepanek.

00:44:24: Producentem podcastu jest Estrada Poznańska. Wszystkie odcinki znajdziesz na estradapoznań.pl