Rosa Parks

00:00:00: Music.

00:00:16: Dzień dobry drogie słuchaczki drodzy słuchacze i osoby słuchające bardzo nam miło powitać was w kolejnym odcinku była niezapowiedziana mała przerwa bo różne perturbacje

00:00:26: tak ale nie martwcie się bo szykujemy dla was super odcinki i jeden z super odcinków właśnie zaczął się ponieważ naszą wspaniałą gościnią jest dzisiaj osoba którą pokochaliście i która wystąpiła już siedmiokrotnie w naszym podcaście i jest to one and only Marta Mazurek dzień dobry dobry bardzo dziękuję

00:00:48: za powitanie To może rzeczywiście było już 7 odcinków ten który dzisiaj nagrywamy będzie ósmy

00:00:54: ale tak ale tak naprawdę było 6 nagrań a dzisiaj jest siódme nagranie i pozwolę sobie właśnie powiedzieć tak jak niedziela jest siódmym dniem tygodnia takim uroczystym

00:01:04: tak i nasze siódme nagranie jest po raz pierwszy z wami obydwiema i bardzo 

00:01:09: się z tego cieszę bo do tej pory miałam Zawsze okazję wspaniałą Zresztą rozmawiać z Agnieszką z czego się bardzo cieszę i świetnie mi się rozmawiało natomiast myślę że dziś jesteśmy

00:01:21: Wzmocnione jest energia trójkąta dzisiaj jest takie girl power że po prostu to jest wszystko nie przez przypadek ponieważ temat odcinka i nasza bohaterka

00:01:33: Nasza shero zasługuje na takie

00:01:36: Zebranie się wspaniałych feministycznych głosów ale my się spotykamy po raz 7 czy 8 już wszyscy sobie zrobią tą matematykę ale może nie

00:01:45: nie wszystkie osoby jeszcze nadrobiły nasze poprzednie odcinki więc trzeba tutaj zrobić introduction dla Marty ponieważ Marta to jest tak wspaniała osoba więc jeżeli jeszcze jej nie znacie to proszę śledzić ją na social mediach bo Marta jest 

00:01:58: samorządowczynią i działa prężnie realizując po prostu w praktyce wszystkie

00:02:04: równościowe hasła o których bardzo dobrze zna i w które bardzo mocno wierzy Ale ja Martę znam przede wszystkim jako literaturoznawczynię

00:02:13: znawczynię feminizmu amerykańskiego sytuacji amerykańskiej też Marta ma doktorat z literatury angielskiej amerykańskiej poznałyśmy się na gender studies gdzie Marta

00:02:25: porwała nasze serca historią feminizmu zasiała w nas to ziarno które do dzisiaj kiełkuje i się rozrasta w postaci także podcastu

00:02:34: Więc no Jest to osoba jedyna i niepowtarzalna żeby opowiedzieć o naszej dzisiejszej bohaterce którą jest Kasiu którą jest Rosa Parks także

00:02:44: tytułem wprowadzenia Powiem tyle że odcinek o Rosie Parks chodzi za mną od czasu kiedy byłam w Detroit gdzie ona spędziła wiele lat już po

00:02:53: incydencie który ją rozsławił o którym na pewno dzisiaj opowiemy A Marta na pewno nam kwieciście o tym opowie co tam się wydarzyło w tym autobusie ale myślę że Rosa Parks jest taką postacią

00:03:05: bardzo znaną w Stanach postacią o której uczą się dzieci w szkole Myślę że to jesteś bardzo ciekawe i o to bym chciała dzisiaj zahaczyć jak ta herstoria Rosy Parks

00:03:16: opowiadana i w jakie ramki jest składane No i jest naszą bohaterką jest naszą shero wybrałyśmy ją do naszego nieformalnego cyklu

00:03:26: W którym opowiadamy o niezwykych kobietach

00:03:29: Wybrałyśmy ją jest w tym gronie bo jest nazywana matką ruchów obywatelskich No i właśnie może po prostu opowiedzmy o Rosie

00:03:37: Myślę że właśnie w Stanach jest znana a w Polsce może nie aż tak A mogę zapytać Dzień dobry w ogóle Dziękuję serdecznie za zaproszenie dzięki za to spotkanie

00:03:48: Bo my już oczywiście sobie tutaj pogadałyśmy ja chciałam zapytać czy wy macie jakąś pulę tych sheroes Czy ona jest pierwsza?

00:03:59: Tak to już jest któraś i te sheroes wyskakują z naszych głów

00:04:04: po prostu związane jest to z różnymi przeżyciami które właśnie mamy które i teraz właśnie związku na przykład z przeżywaniem sytuacji

00:04:13: Politycznej i w ogóle jakieś takiego obywatelskości No to Rosa Parks jest gdzieś taką osobą która się cały czas w naszej głowie pojawia

00:04:20: jako osoba która No wykazała się niezwykłą odwagą  w czasach

00:04:25: kiedy ta odwaga był znaczyła jeszcze więcej wydaje mi się niż to znaczy teraz Oczywiście to nie jest może jakieś tam plebiscyt ale wydaje mi się że trzeba to zauważyć i zaznaczyć i po prostu mamy takie przeświadczenie że jak rozmawiamy sobie o feminizmie feminizmach i o tym, że spotykamy

00:04:43: Różne osoby które słuchają naszego podcastu

00:04:45: Które określają się jako baby feminists Niektórzy mówią że już znają nie wiadomo co i dużo czytają ale właściwie nie znają za bardzo

00:04:54: Tego co się jakby z czym się feminizm łączy też historycznie z jakimi osobami i wiadomo że może Rosa Parks

00:05:01: jako nazwisko gdzieś tam komuś klika ale nie każdy zna tą jej niesamowitą historię A jest o czym opowiadać bo to że jakby znamy ten incydent z autobusu to jest jakby Oczywiście super ważne ale jakby historia to co ona robiła jeszcze przed

00:05:14: tym i po tym to jest w ogóle super ciekawe Więc stwierdziliśmy że trzeba ją przybliżyć trzeba o niej opowiedzieć a że ty jesteś osobą która w tej

00:05:23: Opowieści tutaj będzie z nami wiodła piękny prym No to mówimy Dzień dobry Rosa Park z Martą musi się pojawić Słuchajcie bardzo wam w ogóle Dziękuję za zaufanie no jest to

00:05:33: też niesamowite wyzwanie bo tak jak tutaj Kasiu zaczęłaś mówić o

00:05:38: tym dlaczego to Rosa Parks prawda że tutaj bardzo wiele czynników się złożyło na to że to Rosa Parks została wybrana na tę

00:05:48: tak naprawdę ikonę na tę reprezentację tutaj No bardzo ważnego Nazwijmy to bardzo ważnego etapu w

00:05:55: Walce o równouprawnienie czyli tych w ruchu praw obywatelskich

00:06:00: Jakim był cały ten no bojkot autobusów w Montgomery w stanie Alabama bo to tak naprawdę o tym mówimy jaki istnieje w świadomości albo w takim przekazie obraz tego w ogóle tego wydarzenia.

00:06:14: Co się przedostało do takiej świadomości według was z czym wam się kojarzy myślę mi się wydaje.

00:06:23: A teraz już wiem że to jest taka trochę właśnie uproszczona wersja ale wydaje mi się że to jest ta właśnie która

00:06:28: trafia do wszystkich no Jest to opowieść o tym że szwaczka którą była Rosa Parks mieszkająca właśnie w stanie Alabama wracała pewnego grudniowego wieczoru w 55 roku

00:06:39: Autobusem do domu była bardzo zmęczona i siedziała w pierwszym rzędzie były to czasy segregacji rasowej więc siedziała w pierwszym rzędzie przeznaczonym dla osób kolorowych

00:06:50: było bardzo tłoczno padał deszcz więc było więcej osób w autobusie i zabrakło miejsc dla osób białych

00:06:55: Więc została została poproszona ustąpienie miejsca i tego nie zrobiła i została za to aresztowana

00:07:02: Została aresztowana za to że nie ustąpiła miejsca w autobusie No i tak się to zaczęło

00:07:08: Bojkot cały bojkot nie i tak nikt wszyscy widzą tak no szwaczka i ona miała lat wiemy ile miała lat

00:07:15: wtedy No nie wiem z 30? 42 lata miała nie no to widzimy tak taką umęczoną kobiecinę która jedzie a tu facet biały zdrowy wypoczęty wszedł

00:07:28: i jej się każe ustąpić miejsca Ona siebie w ogóle nigdy nie nazywała szwaczką

00:07:33: nazywała siebie asystentką krawca to jest jedna rzecz Druga rzecz ona jak sama opowiada wcale nie była bardziej zmęczona tego dnia niż każdego innego

00:07:44: właśnie tak jak i jedyne To czym była zmęczona to ustępowaniem tak tak naprawdę to tym była zmęczona

00:07:53: To jest jedna rzecz Druga rzecz też nam się pewnie wydaje że ona no bo wiadomo było że ona była osobą taką nieposzlakowanej opinii że miała męża nic się nie mówi o jej dzieciach były wywiady z nią

00:08:06: potem w dzień matki wszystkie czasopisma

00:08:09: Dla kobiet robią z nią wywiady Ona nigdy nie miała dzieci i to jakoś się też pomija i pomija się również to w tym.

00:08:17: Oficjalnym przekazie że to była bardzo aktywna i jedna z czołowych działaczek ruchu który istniał

00:08:24: Od 1909 roku w Stanach Zjednoczonych czyli ten ruch się nazywał NAACP po angielsku ten skrót czyli krajowa organizacja na rzecz postępu

00:08:36: Ludności kolorowej tak wtedy to coloured to było to był przymiotnik Którego którego używano i że to była po prostu

00:08:45: Aktywistka od bardzo wczesnych lat prawda od bardzo wczesnych lat życia ona miała mamę nauczycielkę szybko nauczyła się

00:08:53: czytać ukończyła oczywiście szkołę wiadomo no wtedy była segregacja czyli szkoła była dla czarnych dla białych Tak więc Ona ukończyła szkołę Nazwijmy to uboższą

00:09:05: dla czarnych dzieci następnie skończyła też zawodówkę ona nie mogła skończyć szkoły średniej bo mama z babcią zachorowały i ona jakby przerwała ale potem wyszła za mąż za aktywistę który ją

00:09:16: wciągnął do tego ruchu tak który jakby pomógł jej sfinansować żeby ona skończyła szkołę średnią i ona skończyła szkołę średnią.

00:09:24: I znalazła się w związku z tym wśród 7% afroamerykanów którzy skończyli szkołę średnią tak czyli to jest wykształcona kobieta która jeszcze na dodatek pojechała na taką szkołę praw człowieka gdzie ona się uczyła właśnie o prawach obywatelskich

00:09:37: Czyli wszystkich takich metod oni tutaj mamy lata 50 mamy naprawdę bardzo intensywne takie działania na rzecz właśnie praw obywatelskich

00:09:46: Które obejmowały bardzo różne metody

00:09:49: działania mamy sieć zorganizowaną prawda bardzo zresztą dobrze i ona jest tak naprawdę sekretarką No była jedyną w ogóle osobą jedyną kobietą w tym oddziale

00:10:02: w Mmontgomery właśnie tego NAACP tej organizacji

00:10:06: I była sekretarką samego prezesa tak czyli bardzo raczej sekretarką to nie znaczy że ona tak naprawdę wiecie kawę mu robiła to nie to

00:10:14: Nie no była jego prawą ręką bardzo blisko i ona była też liderką takiej tej grupy młodzieży tak jak gdyby ona pod sobą miała tą młodzież aktywistyczną Tak i teraz tak ona już powiedzmy sobie od ponad dekady

00:10:29: pracuje w ścisłym kierownictwie

00:10:31: organizacji aktywizmu Druga rzecz tak to powinniśmy sobie jeszcze powiedzieć co robi Czym się zajmuje ta organizacja a ściślej co ona z prezesem tutaj co robią oni przyglądają się czy

00:10:44: Jak to się mówi śledzą rejestrują wszystkie przypadki łamania praw tak takich człowieczych dzisiaj byśmy powiedzieli czyli niesprawiedliwości

00:10:54: Prawnej tak naprawdę wobec czarnych obywateli i obywatelek Z czym to się wiąże to się wiąże z tym że na co są narażeni mężczyźni czarni no są

00:11:03: Narażeni na lincze

00:11:04: Ona bardzo aktywnie tak uczestniczyła w latach 40 był taki przykład taka historia teraz jest serial nie pamiętam 

00:11:13: Myślę że go podlinkujemy pod nagraniem o chłopakach ze Scottsboro, tak Scottsboro Boys to był bardzo głośny proces którzy po prostu zostali Skazani na śmierć

00:11:24: tylko jeden nieletni nie został ale czyli to jest jedna rzecz masz tych tak zwanych myśmy kiedyś miały

00:11:30: odcinek o rasizmie w Stanach Zjednoczonych i on jak on się odbijał tak jak to systemowo działało na czarnych mężczyzn i chłopaków

00:11:38: Więc to jest jedna rzecz czyli lincze albo kary śmierci albo uwięzienie czarnych mężczyzn Natomiast teraz jeżeli chodzi o kobiety no to na przykład one były bezkarnie gwałcone przez białych facetów

00:11:49: Taki był przykład z 44 roku który ją bardzo oburzał tak i ona sama

00:11:55: próbowała dochodzić sprawiedliwości gdzie jedna właśnie czarna kobieta została wciągnięta przez sześciu gości zgwałcona potem ją wypuścili tak i powiedzieli że jeżeli komuś powie żeby o tym nie mówiła tak I ona poszła do szeryfa i powiedziała a z tym się nic nie stało tak

00:12:11: żadne konsekwencje nie były wyciągnięte ani wobec tak

00:12:16: w 55 roku znowu kilka miesięcy przed już jej akcją mamy nie przykład emmetta tilla tak

00:12:23: kolejny kolejna ikona tak kolejna ofiara czyli chłopak 14-letni który wychował się na północy na północy trochę

00:12:30: Inne relacje panowały i on przyjechał

00:12:33: na południe i chłopaki jak to chłopaki Pewnie go namówiły A idź tam do tej sklepowej coś zagadaj nie No i on to już tam kupił nie wiem gumę za dwa centy

00:12:43: Wychodząc nie wiem czy powiedział tam by baby czy coś tam.

00:12:48: I ona nic się nie zadziało Tak ona była białą jakby stała za ladą i żoną właściciela i na drugi dzień właściciel wpada do tego wujka jego domu i go wyciągają i go masakrują i zabijają i okazuje że nic im się nie dzieje

00:13:02: tak matka tego Emmeta Tilla Tak bo chcieli szybko pochować a ona się nie zgodziła Tak ona poprosiła 

00:13:10: Ciało przywieźli do jego rodzinnego miasta i ona zrobiła pogrzeb z otwartą trumną po to żeby wszyscy zobaczyli jak ten chłopiec jest zmasakrowany.

00:13:20: i tym którzy go zmasakrowali

00:13:21: Nic się nie stało tak to jest takie jak gdyby i jakby to napędza też ją ale to to jest historia Ja tylko mogę jeszcze tylko jedną bo wydaje mi się że trzeba bardzo ważne że że tą kobietą której zeznania spisała była Taylor i że to w ogóle że Rosa Parks

00:13:38: pojechała do niej i spisała te zeznania to w ogóle też był ogromny Akt odwagi że w ogóle kobieta czarna aktywistka pojechała do drugiej kobiety spisać te zeznania i mimo wszystko w tej

00:13:49: Atmosferze jak tam wspominali jak to wspominały te osoby które z nią wtedy działały że gdzie Kiedy oni rozmawiali z tą kobietą To na zewnątrz jeździł szeryf żeby ich po prostu zastraszyć i po prostu sprawić tak jakby żeby to zeznanie nie poszło dalej żeby ich zniechęcić więc

00:14:04: to też jakby pokazuje jej takie zaplecze związane z tym jak

00:14:07: Ona dużo działała ile potrafiła poświęcić i że jakby jej praca nie była nie polegała na tym że ona gdzieś tam była właśnie taką sekretarzem sekretarką która gdzieś tam jakby wiecie mniej ważne tylko ona rzeczywiście była bardzo sprawcza

00:14:21: podejmowała bardzo ryzykowne decyzje no i była ważną osobą w całym tym ruchu tak i zbierała te wszystkie historie i

00:14:28: świadectwa więc tak nawet się podobno utarło takie sformułowanie że Rosa z tobą porozmawia i ofiary mogły się do niej zgłosić

00:14:37: ofiary przemocy

00:14:39: Przede wszystkim rasowym ale to było właśnie przemoc fizyczna przemoc seksualna i fałszywe oskarżenia wobec mężczyzn najczęściej i ona właśnie te wszystkie herstorie

00:14:48: historie zbierała i to oczywiście jak się tak zapisuje

00:14:52: Te akty niesprawiedliwości systemowe No to oczywiście się w tobie gotuje choć ona zawsze bardzo Cicha tak ale wiecie jaki hart ducha trzeba mieć ale wiecie to były też czasy ku klux klanu

00:15:04: No i ona Pamiętam jak w wielu wspomnieniach powracała do tego że jej dziadek był cały czas siedział na ganku z bronią

00:15:12: bo ci ludzie tam szaleli I to było takie realne zagrożenie i też bardzo często pojawia się właśnie kwestia tego uzbrojenia którą Czarni aktywiści jakby podnosili i oni często mieli broń przy sobie No bo oni właściwie nie mieli wyboru to była jedyna możliwość żeby się obronić i ona właśnie była postrzegana jaka taka osoba

00:15:31: która dogada się i widzi jakby ten wspólny język dla osób które jakby walczą o tą samą sprawę ale czasami różnymi metodami

00:15:38: i ona właśnie potrafiła jakby mimo wszystko to jakoś zebrać i potrafiła rozmawiać z tymi ludźmi że nie dochodziło do tych

00:15:45: spięć tylko ona szukała tego zrozumienia dlaczego tak się dzieje i jakby słuchała tego w jaki sposób możemy razem działać Tak i to jest to jest w ogóle też Wydaje mi się że ten bojkot autobusów to to była kwestia

00:16:00: Którą organizacja uważała że może stać się bardzo dobrym tutaj bardzo dobrą metodą

00:16:07: tak walki o prawa obywatelskie bardzo nośny temat prawda jeżdżą

00:16:11: kobiety do pracy i w ogóle codziennie jeżdżą ich jest 50 000 pewnie w tym w tym Montgomery czyli oni stanowią główną tą klientelę firmy autobusowej tak Czyli to wiadomo że musimy uderzyć po prostu w ekonomię No bo jak nie uderzymy w ekonomię

00:16:27: to nic z tego nie będzie I to jeszcze ważne jest żeby włączyła się cała społeczność Czyli okej czy może zostać ikoną ruchu mężczyzna No raczej nie weźmy tutaj kobietę

00:16:36: Nie za młodą żeby taka ale nobliwą uczciwą

00:16:41: tutaj mieszkankę taką z którą wiele osób może może się utożsamić ale wobec której wszyscy mężczyźni mogą uruchomić rycerskość nie znaczy my jedziemy takimi bardzo prostymi nazwijmy to ale chwytliwymi tak sztampami czy kliszami to jest istotne że

00:16:58: zanim ona tak tego pierwszego grudnia powiedziała że no raczej myślę że nie muszę wstawać

00:17:05: Tak albo nie Nie sądzę że muszę wstawać czy coś takiego tak, do tego kierowcy to jeszcze w tym roku to były chyba jeszcze cztery inne przypadki wcześniejsze niż jej natomiast

00:17:16: żadna z tamtych kobiet się tak naprawdę

00:17:19: nie nadawała wizerunkowo prawda Jedna była za młoda kilka pochodziło z takiej no nie aspirującej do klasy średniej rodziny prawda No bo przecież że tak powiem rozróżnienie klasowe w rodzinach czarnych afroamerykanów też było tak i a to Stowarzyszenie NAACP głównie jakby było skierowane do klasy średniej było bardzo nastawione na wykształconych którzy po prostu pewne wartości uosabiali także swoją postawą

00:17:46: tak bo to chodziło o to znaczy jak mamy tam w ogóle u zarania tak mamy Dubois tak u zarania tego w ogóle całego ruchu gdzie istnieje taka teoria Duboisa która mówi on ją propagował że jeżeli my wykształcimy

00:18:03: 10% spośród naszych to oni się staną liderami i oni będą

00:18:09: że musimy mieć swoich liderów jeżeli wykształciły swoje liderów to oni pociągną resztę

00:18:15: Ale tu chodziło między innymi też o to żeby w szkołach dla czarnych uczyły uczyli czarni nauczyciele tak a nie biali którzy mają wiecie

00:18:23: Pogardę utrwalają tą służalczość albo podrzędność dzieciaków Mówią że na przykład dzieciom czarnym w szkole że gdyby nie my to jeszcze czarni by na drzewach siedzieli

00:18:34: takie rzeczy były mówione wtedy w szkołach co jest w ogóle oburzające

00:18:39: Więc tutaj mamy jakby to na czym się skupia ta organizacja ale mamy coś jeszcze Ja chciałabym tutaj

00:18:47: unaocznić Co się dzieje z tymi autobusami bo ona w tych historiach opowiada że jako dziecko pamięta

00:18:53: Białe dzieci były podłożone autobusami a czarne dzieci musiały chodzić na piechotę ale jest historia z 12 lat przed przed 

00:19:01: tym pierwszym grudnia tak co się zadziało na czym polegała ta że tak powiem segregacja w autobusach polegała na tym że

00:19:08: Przód był dla białych tak tył był dla czarnych a środek to była taka trochę Szara Strefa bo to chodziło o to że były takie jakby znaki tak że tutaj jest coloured

00:19:18: a tutaj są white ladies and Gentleman tak natomiast w zależności od tego bo oczywiście to mniej było wydzielone dla białych bo mniej biali jeździli swoimi samochodami więc ich korzystało

00:19:28: więc jakby większość była tak okupowana przez czarnych pasażerów załóżmy jeżeli pierwsze 4 tam siedzenia były dla białych

00:19:36: Ale wsiadł ktoś no to oni przesuwali do tyłu Tak i kazali tym którzy usiedli sobie na tym pierwszym miejscu za tą

00:19:43: Strefą dla białych przesiąść się do tyłu ale co jeszcze to oznaczało Oznaczało to że czarny pasażer czy pasażerka tak naprawdę nie mogli przejść przez Białą strefę Co to znaczy że oni bilety kupowało się u kierowcy

00:19:54: Czyli musiałaś wsiąść przednimi drzwiami kupić bilet wysiąść

00:19:58: I wejść tylnymi tak to jest jedna rzecz bardzo często się zdarzało 75% kierowców w ogóle wtedy w Montgomery było czarnych

00:20:07: Ale byli też biali a zdarzało się i ja nie wiem czy to zależało od koloru skóry że ten kierowca cię po prostu zostawił

00:20:15: nie zdążyłaś wejść tak nie zdążyłeś wejść bo nie wiem za ciasno było niedobrze i jej się tak już zdarzyło że ją wyprosił i ona wtedy

00:20:22: Te 12 lat wcześniej powiedziała że nigdy jak zobaczy tego kierowcę to ona nigdy nie wsiądzie do autobusu i Słuchajcie

00:20:29: Zdarzyło się że ona weszła i usiadła sobie na tym pierwszym miejscu zaraz za strefą dla białych i tam przed zabrakło miejsca dla jednego mężczyzny w związku z tym wszyscy musieli

00:20:40: ustąpić o rządek tak ustąpić ten rządek no i trójka to zrobiła a ona nie i słuchajcie to był ten sam

00:20:46: to ten sam gościu który kiedyś zostawił ją na deszczu tak nie zdążyła wsiąść do autobusu tak bo przeszła właśnie przez te strefę bo było takie takie zamieszanie wcześniej i on ją że tak powiem zostawił a zapłaciła za bilet

00:21:00: i ona zobaczyła że to jest ten sam gość

00:21:02: Rozumiecie to jest jeszcze taka historia jakby tutaj osobistego gniewu i żalu i on wtedy powiedział że oczywiście wezwie Policję Dlaczego wezwie policję

00:21:13: musimy wiedzieć że w czasach tej segregacji rasowej polityki "oddzielni ale równi" co było oczywiście w ogóle nieprawdą żadnej równości tam nie było

00:21:21: obowiązywało takie prawo ono się nazywało tak No właśnie Black prawo Jima Crowa tak które zostało wprowadzone

00:21:29: I to było prawo lokalne to znaczy każdy sobie stan czy tam hrabstwo sobie tam regulowało to i chodziło o to żeby utrzymać segregacje rasową a tak naprawdę chodziło o to żeby utrzymać podrzędność czarny wobec białych

00:21:42: Przede wszystkim i teraz ten Montgomery tak Bus Boycott Więc ona jest w organizacji która jest po prostu gotowa i czeka

00:21:49: Czeka na odpowiednią osobę która zrobi odpowiedni ruch

00:21:54: Bo to że ona 1 grudnia tak tego 1955 roku bo ten 55 rok to jest też

00:22:03: Emmet Till i to w ogóle to jest taki dość taki cudowny rok jeżeli chodzi o intensywność tych działań okazuje się że oczywiście.

00:22:12: Zaraz 4 w kościołach wszystkich tak czarnych kościołach ona należała też do kościoła Baptystów

00:22:19: Że od razu się robią nasiadówki zorganizowanie jest tak bo tam na drugi dzień jest rozprawa

00:22:26: Ona została tego dnia wypuszczona za kaucją ED czyli ED Nixon tak Czyli organizacja zapłaciła I oni od razu się organizują tak

00:22:35: to że 35 000 ulotek się pojawia nagle "nie jedziemy" tak i w poniedziałek to tych spotkaniach a właśnie to jeszcze dojdziemy do tej niedzieli i te co się zadziało w kościele Tak tysiące ludzi wychodzą

00:22:47: ED Nixon wyprowadza na mównicę

00:22:51: że tak powiem młodego 27-letniego doktora no kogo tak tutaj doktora który coś nam tu opowie

00:23:00: i tym doktorem który okazuje się i ma niesamowite takie zdolności krasomówcze Okazuje się

00:23:07: Martin Luther King tak który Wtedy jeszcze wiecie z malutkim dzieckiem w ogóle początkujący

00:23:15: I od razu Słuchajcie on ją właśnie przedstawia tak jako kobietę

00:23:22: taką prawdziwą chrześcijankę nieskalaną czyli wiecie namaścił ją znaczy to się podtrzymuje ten jakby tę narrację że jako ofiara

00:23:33: tak i Słuchajcie facetowi musiała ustąpić i inny facet po prostu jej to kazał zrobić

00:23:38: A przyszła policja jeszcze ją wzięła a pytanie rodziny pierwsze było jak ona już mogła tam do nich zadzwonić Czy cię bili? Tak więc a ona wiecie z tym takim naprawdę Polecamy wszystkim żeby sobie zobaczyli zdjęcie ona naprawdę wyglądała na

00:23:52: Takie no niewiniątko na taką bardzo bardzo wiecie

00:23:56: łagodną spokojną osobę prawda która to No właśnie która rozpoczęła ten cały ruch czyli czyli mamy jakby mamy tutaj tę Rosę i mamy ten bojkot.

00:24:08: Teraz sam bojkot jest tak dobrze zorganizowany Ile trwał bojkot?

00:24:12: 381 ponad rok no no 381 czy tam rok i 2 dni tak i teraz Słuchajcie

00:24:22: Ponad rok nie jeżdżą Czarni autobusami Ale tak w ogóle splajtuje tak plajtuje ta firma przewozowa to no bo  tak jak mówiłaś większość osób to nie biali jeździli raczej autobusami natomiast

00:24:36: co się dzieje co się dzieje w Czarnej społeczności.

00:24:42: To jest po prostu to pokazuje że przede wszystkim że oni są już gotowi Tak to to jest jedna rzecz Druga rzecz to że to jest ta właśnie Rosa Parks

00:24:51: Tak tak to że podkładają bomby podłożyli bombę pod dom MartinaLuthera Kinga i w ogóle Bóg nam zesłał lidera od razu tak znaczy bo on naprawdę miał moc w swoim głosie

00:25:03: jak mówił te przemówienia są dostępne dzisiaj jeszcze na YouTubie można sobie obejrzeć

00:25:09: znamy Bo się studiuje w ogóle Retoryka i w ogóle tak I had a dream tak czyli mamy tutaj niezwykły talent krasomówczy

00:25:18: Który przez to że słuchajcie no kobieta mogła być tą wokół której zjednoczy zjednoczą się siły męskie znaczy jak sobie pomyślimy w jaki sposób

00:25:28: nie wiem czy to analogia tak bardzo ale wiecie też do ruchu tak rewolucyjnego takiego właśnie ludzi kiedy pomyślicie o ruchu Solidarności tak gdy w latach tutaj to Agnieszka Graff

00:25:39: Fajnie pokazuje kiedy PRL trochę upupił mężczyzn bo to

00:25:43: Kobiety polowały na podstawowe produkty po prostu do życia a oni tam się

00:25:50: Wiecie musieli się trochę wycofać jak nie chcieli być po prostu zdrajcami tak i kolaborować z rządem naszym wrogim to potem taki ruch

00:25:58: walki Solidarności to jest odrodzenie się takiego no kurde no szeryfa mamy na plakacie no hello czyli u nich jest tak samo.

00:26:06: Tę kobietę tak nawet te cztery liderki tak i Rosa Parks

00:26:11: Spokojna fajna pani i Ci wszyscy mężczyźni którzy śpieszą do po prostu na ratunek takie to jest taka takie jakby wytłumaczenie natomiast absolutnie jakby to aktywną.

00:26:24: ona naprawdę była bardzo aktywna ale taką twarzą

00:26:27: tak w sensie tą która nawołuje ona to też robiła ale ona nie mogła być rozumiecie tak takie czasy raczej się przyjęło że to mężczyzna jest tym przywódcą

00:26:36: Że to za nim pójdą tłumy nie ale I teraz uwaga ważne było żeby Kobiety poszły też tak bo kobiety dojeżdżały tymi autobusami więc ważne było żeby one też poszły

00:26:46: Więc to jest super bo to jest solidarność tutaj kobieca zorganizowali się tak że w kościołach zbierają pieniądze na to żeby kupować

00:26:54: limuzyny Tak ona się nazywały tak ale to tam jakieś kościelne wiecie busiki i one dowoziły 15 000 podwózek dziennie robili tak żeby ludzi dowieźć to jedna rzecz całego kraju

00:27:08: przysyłali im buty No bo przecież jak chodzisz aż tyle

00:27:11: to niszczysz buty tak zrobiono składki robiono zrzutki żeby kupować im buty przysyłać mi buty i te auta tak organizowali się

00:27:20: To co ten my mówimy carpooling tak to oni to robili prawda oni mieli określone miejsca i

00:27:26: Wszyscy wiedzieli dokąd mają iść i oni byli bardzo dobrze zorganizowani gdyby tak nie było to by nie trwało tyle prawda nie nie dałoby rady ludzie muszą pracować więc

00:27:37: Trzeba tam dojść i teraz tak było zadbać o to żeby oni się nie wyłamali pod kątem wygody i tego że jakoś trzeba żyć więc trzeba było zarządzić tym

00:27:45: silną wolą która była w ludziach ale która była łatwa do złamania i teraz dlaczego ta wola była bo w niedzielę już była powszechna mobilizacja tysiące ludzi w

00:27:55: Kościołach kazanie po prostu wiecie oni tam ciągle się zbierali w tych kościołach

00:27:59: i ciągle były nasiadówki i ciągle były gadki No i te gadki uprawiał Martin Luther King prawda tutaj to w ogóle było niesamowite natomiast Ważne jest że rozpoczął się ten bojkot

00:28:11: w poniedziałek kiedy była jej rozprawa i na tej rozprawie uznano że ona jest winna No złamania prawa w związku

00:28:19: Z tym że no po prostu nie ustąpiła białemu mężczyźnie prawda Ja jeszcze może chciałabym się też do jednej rzeczy tutaj odwołać bo to co się to co ona zrobiła określa się mianem obywatelskiego nieposłuszeństwa.

00:28:34: Obywatelskie nieposłuszeństwo to jest taka w ogóle koncepcja która się wywodzi bardzo amerykańska bo się wychodzi z amerykańskiego transcendentalizmu z pierwszej połowy XIX wieku od takiego swoisty filozofa i praktyka

00:28:47: Henry David thoreau

00:28:50: on w 49 roku napisał taki esej Właśnie Civil Disobiedience czyli nieposłuszeństwo obywatelskie po wojnie amerykańsko meksykańskiej co on zrobił On mianowicie

00:29:02: nie płacił przestał płacić podatki

00:29:04: uważał że wojna jest niesprawiedliwa więc on nie będzie płacił podatki a wiecie w Ameryce Śmierć i Podatki nie to są dwie rzeczy nieuniknione więc wzięli go po prostu do więzienia

00:29:14: Spędził noc w więzieniu oczywiście został wykupiony bo to była przecież znana postać to był on jak się mówi o amerykańskim transcendentalizmie

00:29:24: romantyźmie tak no to on obok Emersona to jest drugą osobą to to to nie był anonimowy

00:29:30: sobie człowiek to jest ten autor który poszedł mieszkać w lesie i napisał potem Waldena czyli życie w lesie on bardzo mocno tutaj pokazywał tak znaczy z tym civil disobiedence to bardzo mocno ten indywidualizm

00:29:44: czyli twoje sumienie lepiej wie niż rząd rząd

00:29:49: nie ma sumienia to czasami zrobi złe prawo prawo niesprawiedliwe Prawo które każe ci skrzywdzić innego człowieka pamiętajmy o tym w dzisiejszych czasach i on mówił że jeżeli prawo sprawia że ty jesteś narzędziem

00:30:03: Krzywdy innego to ja mówię złam prawo break the law

00:30:09: stąd się bierze ten cały pojęcie tego nieposłuszeństwa obywatelskiego on opisując swoją noc więzieniu jak wyszedł mówi ludzie mnie pytali A czemuż ty Henry David byłeś w więzieniu tak jak to się stało?a on A jak to się stało że ciebie tam nie ma? czyli on widział to tak że wtedy wszyscy właściwi tak obywatele tak prawi obywatele powinni być właśnie w więzieniu

00:30:33: i ona jak gdyby

00:30:35: ona chciała tak Będąc mając te nie wiem tysiące pewnie stron spisanych niesprawiedliwości prawa wobec ludzi tak ona chciała zobaczyć w jaki sposób to prawo się wobec niej zachowa ona sama tak mówi

00:30:48: chciałam zobaczyć co mi wolno Czego mi tak naprawdę nie wolno No i okazało się że skazano ją na grzywnę ona mówi nic nie płacę no to kurde

00:30:56: Pójdziesz do aresztu Nie no i wtedy leci Bojkot No bo to musi być tak wszyscy są przygotowani po niedzieli tak te 35000 ulotek rozdane w nocy i po wyroku wieść się niesie

00:31:09: szybko jakby w Social mediach prawda choć ich nie ma i jest Bojkot prawda i jest bojkot i to jest chyba istotne

00:31:17: Chciałam tylko jeszcze powiedzieć że

00:31:20: To się kończy dobrze Tak bo sprawa Ostatecznie w ogóle tego Montgomery Bus Boycott także tam się kończy w 56

00:31:28: roku czyli rok później prawda rozstrzyga ją w ogóle ostatecznie finał sprawa segregacji w środkach masowego transportu

00:31:38: Mamy tego tego transportu kończy się taką sprawą właśnie tak zwany Browder vs Gayle oni zawsze miała takie kejsy Sąd Najwyższy i przez te kejsy czyli przez te

00:31:48: sprawy oni ustanawiają pewne precedensy albo decyzje które posuwają prawo do przodu że tak

00:31:54: powiem i tutaj właśnie okazuje się że nie segregacja rasowa jest niezgodna z konstytucją No w końcu Jest wiele innych rzeczy Słuchajcie które się dzieją to przede wszystkim

00:32:05: to jest tak upadek znaczy działanie na rzecz Ale słuchajcie biali się przyłączyli w zasadzie białe kobiety wszystkie filmy wam to pokazują że białe kobiety

00:32:15: Przyłączyły się do tego i zaczęły podwozić dlaczego.

00:32:20: No bo to były gospodynie u nich tak no i one mówią no jak ja mogę funkcjonować jak ja jak ja mam coś tam

00:32:27: Tak jak tutaj u mnie i Słuchajcie wyszło tak że ten burmistrz Montgomery spotkał się z tymi paniami domu nie i one mówią

00:32:36: zakończyć nie zakończyć tą segregację trzeba bo on mówi że nie że tutaj jak panie nie będą podwozić to to oni sami zmiękną a one mówią No to bardzo proszę to niech pan tutaj zaprzęga i dowozi mi moją

00:32:47: bo ja nie wiem jak ja mam funkcjonować i to jest takie powiedzenie że on wtedy w prasie pokazało się takie hasło że te białe kobiety to one łatwiej zniosą niesprawiedliwość niż niewygodę

00:32:59: prawda i to poszło w też w niewygodę tak część Oczywiście jakby

00:33:04: bo była też związana emocjonalnie ale jak pewnie oglądaliśmy albo czytaliśmy te książkę "the Help" tak kim były służące prawda No to tam widać że to były to niekoniecznie było z pobudek czystego serca że przecież ona ma tak że ona ma powinna mieć te prawa No i co do jeszcze bo tak myślę że warto by było powiedzieć też o samym Martinie Lutherze Kingu prawda bo to też jest taka istotna rzecz

00:33:30: że on też się nadawał na lidera.

00:33:34: Tak tak ponieważ tak No to co prawda młody Czyli jeszcze nie miał jakieś skażonej przeszłości Tak on ma potem tam jeżeli oglądamy różne filmy to widzimy że tam były

00:33:46: różne kwestie tak wierności bądź niewierności i tak dalej natomiast istotne było to że to był człowiek który miał

00:33:54: doktorat był zawsze ubrany w garnitur Zresztą jak oglądacie czy malcolma x z Denzelem Washingtonem prawda to też widzicie że oni bardzo bardzo dbali o to

00:34:04: żeby zachowywać się z kindersztubą żeby może nie tyle malcolm co właśnie Martin Luther King żeby

00:34:11: Nie obrazić tak nie zdenerwować że tak powiem i nie ściągnąć sobie kłopotu

00:34:17: że jak oni działają wobec nas przemocą No to my to będziemy że tak powiem jakoś tak z godnością znosić i wytrwałością nie to też wiąże się w ogóle w takim.

00:34:30: Taka strategia że tak powiem funkcjonowania albo współistnienia czarnych i białych w Stanach

00:34:36: Właśnie taka przez to że my ich właśnie my ich poprostu wykończymy uprzejmością i uśmiechem

00:34:43: To to jest pewna strategia tak asymilacji że tak powiem i będziemy się starać pokazać im że jesteśmy tacy jak oni

00:34:51: Druga strategia jest taka bardziej radykalna

00:34:54: oni w nas no to my w nich prawda i takie dwie koncepcje na przełomie 19 i 20 wieku funkcjonowały jedna to była bookera t washingtona właśnie tej asymilacji

00:35:06: niestety asymilacja Pokojowa jak widzicie zanim doszło do uzyskania tego równouprawnienia szczerze

00:35:13: ten akt 1964 rok to kurde 100 lat po wojnie domowej prawda to jest jedna rzecz długo to zajęło chodziło o to żeby.

00:35:23: Biali czyli dominujące społeczeństwo

00:35:26: Zobaczyło w nas ludzi tak I oni znaczy jeżeli że oni nam muszą te prawa Jakby uznać tak muszą nam dać i to jest ta strategia którą stosował Martin Luther King

00:35:37: I takiej właśnie

00:35:39: bycia taką middle class że tak powiem tak i tacy wszyscy uprzejmi przez podobieństwo jakby uzyskać równość to się wiąże z różnymi rzeczami

00:35:49: Że też bardzo dbano o to

00:35:51: Zresztą to Case nie tak dawno z #metoo pokazał tak mamy Jak się nazywał ten Doktor z tego serialu.

00:36:02: No zapomniałam teraz doktor 

00:36:05: który dawał jakieś tabletki kobietom i je wtedy wykorzystywał Seksualnie Bill Cosby Bill Cosby Show tak postać ikoniczna czarna który tworzy cały model życia jakby klasy średniej czarnej

00:36:21: i to jest to do którego czarna klasa w ogóle mają aspirować i wtedy kiedy on jest oskarżony

00:36:28: Zobaczcie jak jest niedowierzanie jaki jest opór

00:36:31: Tak ponieważ to jest gościu uruchamia się tu bardzo wiele rzeczy tak uruchamiały się te rzeczy że tych czarnych mężczyzn zawsze uważano tak za takich agresywnych seksualnie tak agresorów czy tam predatorów to z jednej strony

00:36:45: że pojawiały się białe kobiety które niesprawiedliwie oskarżały i ci faceci byli linczowani

00:36:52: tu uruchamia się drugie no i trzecie że jak to jest nasz to nie możemy po prostu go oczerniać za to na przykład Alice Walker

00:36:59: Dostawała bardzo dużą krytykę za "kolor purpur" w którym opisywała że takie wiecie relacje damsko-męskie.

00:37:07: Ale też Alice Walker napisała taką powieść "Meridian"

00:37:10: apelujesz by przetłumaczyć Tak bo Meridian właśnie jest o ruchu Praw Obywatelskich tam pojawia się kazanie Martina Luthera Kinga tak i tam Meridian działa w ruchu Praw Obywatelskich i tam jest

00:37:24: obnażanie tego w jaki sposób traktowane są kobiety

00:37:27: Co robią mężczyźni jak to trzeba wszystko ukrywać po to żeby no naszych chłopaków prawda no nie oczerniać bo i tak mają przechlapane i wtedy cała nasza akcja zostanie jakby

00:37:39: No będzie to argument przeciwko nam prawda No to takie

00:37:44: Powikłania albo uwikłania Nagadałam się Doszłyśmy właśnie też do tego co ty mógłyśmy w sumie już na samym początku wrzucić żeby przy okazji romowy

00:37:57: O Rosie Parks po prostu musimy opowiedzieć o intersekcjonalności tych wszystkich uprzedzeń i nierówności prawda bo tam gdzie się spotyka

00:38:05: rasizm i seksizm jeszcze klasizm no to no to tam są te najgorsze historie i to wszystko też się łączy to ten supeł jakby trzeba razem rozplątać

00:38:18: i ta historia to powodzenie w ogóle bo to jest powodzenie To jest niesamowite mamy ruch dobrze zorganizowany na czele

00:38:26: Którego stoją kobiety nie to jest w ogóle wow

00:38:30: czyli musiały być to kobiety bo kobiecość nie kojarzy się z agresją musiały one mieć taki a nie inny wizerunek zrobiony prawdopodobnie tak uchodzić za takie

00:38:40: to jest to jest jedna rzecz Druga rzecz No tutaj się łączy rasa tak Czyli ona jest na rzecz Praw Obywatelskich i ona nie jest działaczką na rzecz

00:38:50: praw kobiet prawda To absolutnie to w ten sposób nie jest mówione chociaż Słuchajcie tam jak gdyby jest to do rzeczywiście żeby to dopowiedzieć to było też bo Ona walczyła gdyby ta tutaj mamy to że

00:39:03: ona zrobiła coś co oddziaływało na kobiety

00:39:07: One włączyły się to był ruch ten bojkot był opierał się w ogóle na kobietach to jest też taka bardzo ciekawa historia Czyli łączy nam się tutaj rasa i płeć tak ale ona nie brała na sztandary tego że że jest kobietą tego tylko

00:39:20: zadała takie proste pytanie dlaczego nas tak traktuje tak po ludzku

00:39:24: Dlaczego chyba właśnie nagromadziły się w niej te wszystkie właśnie historie niesprawiedliwości No i zadała to pytanie dlaczego muszę chodzić do gorszej szkoły Dlaczego nie mogę

00:39:36: Pewnych prac wykonywać to jest dla mnie niedostępne

00:39:38: dlaczego z tych często takie fontanny prawda do picia wody Dlaczego nie mogę korzystać z tych tylko muszę z innych ona w ogóle też była wielką przeciwniczka tej segregacji

00:39:48: przy fontannach i wolała

00:39:50: nie napić się w ogóle niż napić się tylko z tych wyznaczonych Ona też w ogóle w dniu który była aresztowana odmówiono jej napicia się tej fontanny na posterunku i ona mówi że jednym z jej wspomnień było to kiedy oczekiwała na złożenie tego zeznania że ona była tak bardzo spragniona i że jakby to jeszcze bardziej potęgowało jej upór

00:40:10: i to żeby iść w to dalej bo po prostu już została aresztowana w tym autobusie za ten akt nieposłuszeństwa to potem jeszcze jest kolejna ściana z którą się spotyka

00:40:19: Związana z tym że ona nie może napić się z tego samego źródła są biali mężczyźni i akurat rzeczywistość w której żyje tak to potem jak mówimy o teorii intersekcjonalności Kimberly Crenshaw

00:40:33: Jak chodzi jeśli chodzi o afroamerykanki tak no to one to podnosiły w ogóle też feministki

00:40:40: które mówią że okej Jeżeli patrzymy na te osie opresji to dla mnie one No nie da się tego zsumować tak bo to że ja jestem kobietą ale jestem czarną kobietą to moje doświadczenie

00:40:52: w tym społeczeństwie jest po prostu masakrycznie inne inne niż tego czarnego mężczyzny i tej białej kobiety

00:40:57: Tak natomiast co było bardziej dotkliwe i co było ważne zwłaszcza wtedy to jest przede wszystkim rasa tak czyli kwestia kwestia koloru jest bardziej

00:41:06: niż kwestia płci wtedy tak bo tak jak cały ruch kobietyzm tak też albo właśnie ruch kobiet czarnych mówił że najpierw musimy się wydobyć z tych okowów niewolnictwa w ten

00:41:19: Sposób tak znaczy to było tak jak gdyby nadrzędna sprawa dla wszystkich

00:41:25: No w tym samym czasie jakby tak warto wspominać o też kwestiach

00:41:30: tutaj gender że tak powiem nie ale ta kwestia natomiast Ona jest bardzo mocno jak widzicie ten ruch ta walka ten Bojkot On jest bardzo mocno połączony z płcią tutaj naprawdę to to gra

00:41:41: kluczową rolę z tym wizerunkiem tej tej Rosy która potem była taką idolką to znaczy na jej pogrzebie Condelezza Ricre

00:41:48: Gdyby nie ty nie wiedziałabym że mogę tutaj zostać secretary of state no właśnie a powiedzmy co

00:41:57: Spotkało Rosę po bojkocie autobusów i po tym incydencie bo w końcu przeniosła się do Detroit Tak a czemu się przeniosła? bo nie mogła pracy żadnej znaleźć

00:42:06: Tak właśnie o to chodzi że do brata się przeniosła tak ale to właśnie było bardzo smutne w tym wszystkim że ona była jakby tym zapalnikiem tą twarzą ale nie

00:42:16: posypały się propozycje po tym wszystkim dla niej żeby ona po prostu była jakoś tak bardziej uczestnicząca są że jakby cały ten splendor i to przywództwo

00:42:25: poszło do mężczyzn i ona była gdzieś tam wspominana doceniana ale ona po prostu w latach 60 to była strasznie biedna ona po prostu klepała biedę

00:42:35: Ale słuchajcie Popatrzcie na Walentynowicz u nas i Wałęsę znaczy przepraszam że robię takie analogia ale po prostu wiecie za kim poszedł za kim poszedł

00:42:46: Strajk w stoczni tak kto jest tą przyczyną że to jest kobieta tak a potem Kto zostaje bohaterem tak.

00:42:55: To jest to samo prawda ta sama historia się dzieje ona oczywiście nigdy nie odeszła

00:43:01: od działań bo ona za nie była polityczna tak zawsze była polityczna zawsze była aktywistyczna

00:43:06: czyli w Detroit ona prowadzi po prostu Ona tam pracuje dla kongresmena tak I ona jakby jego wspiera aż do emerytury tak czyli prowadzi tam jego biuro więc jakby ale przy okazji udziela mu wsparcia i to dzięki niej właściwie wygrywa i dla niego to jest oczywiste on jej od razu proponuje pracę i dziękuję jej za to jakby

00:43:26: to był dobry gest I ona się z tym super czuła ale to też było niesamowite że ona 

00:43:31: ikoną jeździła już potem i przyznawano jej różne nagrody a ona robiła tam każdą pracę od po prostu robienia kserokopii

00:43:39: po prostu jak ktoś ją poprosił o cokolwiek to ona nie by nie miała takiego

00:43:42: poczucia że są jakieś rzeczy które ona robi w tym biurze albo nie ona po prostu Robiła tam wszystko jak już tam była inaa w ogóle nigdy nie przestała być aktywistką

00:43:50: Nawet jak już przeszła na emeryturę jak to zawsze

00:43:53: była wszędzie witana i rozpoznawalna Natomiast rzeczywiście te takie splendory związane że teraz ty będziesz wywindowana I z tego będziesz miała jakieś perki

00:44:02: zostaniesz senatorką albo kimś tak nie ma absolutnie tutaj tej możliwości, nie ma mowy o tym

00:44:08: Pytanie jest czy ona sama siebie widziała w tej roli czy oczekiwała tego czy ona była tą wiecie pomocnicą

00:44:14: że tak powiem Ja ją tak odbieram że po prostu chciała robić swoje że nawet w tym autobusie wiecie że ona nie wsiadła do tego autobusu z myślą A dzisiaj zrobię po prostu zmienię bieg historii ona po prostu jechała w tym autobusie i w pewnym momencie stwierdziła DOŚĆ

00:44:29: No zobaczyła tego gościa No zobaczyła tego kierowcę

00:44:31: ona go rozpoznała i stwierdziła: nie, miarka się przebrała ale to nie było zaplanowane choć tak jak mówisz działała w organizacji która była gotowa i czekała na pewną możliwość jakby to nie ona miała być szukali szukali

00:44:45: innych i żadna się nie nadawała i ona po prostu ona jakby wystawiła się choć nie było to zaplanowane ale akurat się bardzo nadawała nie nadawała idealnie bo również wcześniej walczyła tak jak mówisz u boku

00:44:59: Zresztą swojego męża też który też był bardzo aktywny No walczyła o tę równość nie Tak jak mówiłyśmy to może też mogłybyśmy powiedzieć o tym co wcześniej robiła

00:45:09: Agnieszka wspominałaś że jakby walczyła chociażby o prawo do głosu.

00:45:14: To było super Ważne żeby w ogóle zarejestrować się bo se trzeba było zdać ten jakby test żeby móc głosować i ona

00:45:21: kiedy była taka pierwsza możliwość to trzy razy do tego musiała podchodzić bo za pierwszym razem

00:45:26: zdała ten test ale nie dostała w ogóle odpowiedzi Za drugim razem dostała odmowną i się wkurzyła bo mówi no na pewno dobrze odpowiedziałam i w ogóle nie musiano podawać uzasadnienia dlaczego zostało odrzucone jak poszła trzeci raz to zrobiła jakby kopię tego jakie były odpowiedzi żeby mieć

00:45:43: jakiś dowód na to że ona odpowiedziała dobrze ale nie zdążyła tego wykorzystać bo już dostała tam odpowiedź potwierdzającą że może wziąć udział w głosowaniu i ona zawsze

00:45:52: podkreślała to że to jest nasz obowiązek że jak my chcemy stanowić o sobie chcemy w ogóle mieć wpływ to musimy głosować i dla niej to była kwestia do ostatnich jej dni jedna z najważniejszych

00:46:03: z jednej strony musi musiała sama zawalczyć z systemem bo systemowo nałożono tyle

00:46:10: barier dla czarnych obywatelki i obywatelek jeżeli chodzi o możliwość wzięcia udziału w wyborach

00:46:17: Że to było dla bardzo dużej liczby osób w ogóle nie do przejścia to jest jedna rzecz Druga rzecz Czyli trzeba było samej tak jak mówisz kilka razy

00:46:26: I takiej takiej naprawdę wytrwałości nie dość że te egzaminy i że one były trudne to przecież trzeba zapłacić i one po prostu to były te bariery żeby

00:46:39: Oni też nie mieli wpływu tak na to kto rządzi a z drugiej strony trzeba było innych zachęcić tak i podtrzymywać ich na duchu żeby oni przeszli ten sam proces

00:46:48: To była to było właśnie no niesamowite niesamowicie a ona tutaj była tak należała do właśnie organizacji była też wykształcona

00:46:57: to też jest bardzo ważne wiecie bo jak na początku zrobili egzaminy A dużo osób nie umiało pisać i czytać To co oni mogli zrobić

00:47:05: nic nie mogli Po drugie jeżeli były wiecie jakieś tam że musisz płacić tyle 

00:47:11: tak albo że płacisz podatki albo coś tam a to wszystko były albo że przynajmniej tam nie wiem twój dziadek nie był niewolnikiem zależy to w ogóle na początku nie było możliwe nie dotyczyło ludzi zresztą sama Rosa Parks w dzieciństwie

00:47:24: Zbierała zbierała bawełnę tak jak zresztą Słuchajcie No zbierały bawełnę wiele osób

00:47:30: Nawet nie wiem czy Alice Walker nie zbierała bawełny Myślę że zbierała Prawda też bo jej rodzice byli tymi dzierżawcami tak Czyli pracowali

00:47:41: Mieszkała w takich zbitych z desek domkach Także no nie no przeszłość ich jest jakby choć jej mama rzeczywiście ona miała mamę nauczycielkę

00:47:51: Także tutaj ale wychowana w zasadzie z mamą i z babcią nie.

00:47:57: Więc tak tutaj na my to mamy te cechy takie właśnie dobrej porządnej takiej bezbronnej w sumie

00:48:05: Kobiety ona naprawdę ja wiele razy patrzyłam sobie na te wiecie zdjęcia na filmie ona nawet w filmie jest taka jest bardzo oszczędna

00:48:13: Ekspresja twarzy tak ona ma taki bardzo ładną twarz w ogóle i jeżeli chodzi o ruchy rąk w ogóle mowę ciała Ona jest bardzo wiecie taka

00:48:22: Wycofana tak jak wiele czarnych osób Słuchajcie które musiały się kłaniać ustępować.

00:48:29: W ogóle jak to ciało też pracuje tak to nie jest ekspansywne ciało które zajmuje miejsce

00:48:35: Tak tutaj jeszcze chciałabym dla osób które będą zainteresowane właśnie takim wizerunkiem Zobaczcie sobie w ogóle też jest no poleć filmy polecę w ogóle ona napisała cztery książki

00:48:47: to jest też istotne żeby powiedzieć

00:48:54: Natomiast ja bym tak się chciała to odwołać do innego bo lata 50-te to naprawdę wiecie ten Ruch Praw Obywatelskich to jedną po drugiej likwiduje te bariery

00:49:03: Do tego 64 Mianowicie w 54 roku jest orzeczenie Sądu Najwyższego w sprawie desegregacji w szkołach tak w educkacji

00:49:14:  i tu reż jakby jeżeli będziecie Googlać zawsze tam gdzieś zdjęcie jest

00:49:19: Jeżeli będziecie Google tę sprawę to znowu się nazywa Brown vs. tam board of education.

00:49:26: To Zobaczcie sobie na zdjęcie Kto zaczął tę całą historię to jest taka fajna uczennica skromna grzeczna czarna idzie pierwsza do po raz pierwszy do Białej szkoły a na wokoło jej są białe

00:49:40: uczennice jak one wyglądają jak one krzyczą jak one mają ruchy ciała tak rękoma machają są złe a ona idzie taka

00:49:51: potulna owieczka gdzie to jest bardzo bardzo widoczne.

00:49:55: Jak ktoś wie jak na czym polegała ta metoda takiego wiecie asymilacji tego no

00:50:02: jak to mój jeżeli trzymasz głowę w paszczy lwa to za bardzo tam nie nie nawojujesz nie raczej prawda to będziesz bardziej właśnie taka takie wyuczone posłuszeństwo dla bezpieczeństwa własnego

00:50:18: ale też świadomość że każdy ruch może być interpretowany poza w ogóle twoją wolą może świadczyć

00:50:25: na niekorzyść nie tylko twoją ale jakby całego całej społeczności więc to jest w ogóle też takie obciążające to ciało tą świadomość że w ogóle jesteś pod ciągłą obserwacją

00:50:36: I myślę że dla nas Ja już Wymieniłam tam denzela washingtona być ze mną w ogóle selmy warto w ogóle

00:50:42: filmy które już kiedyś pewnie nieraz były ja pamiętam z naszej rozmowy Agnieszko

00:50:47: artykuł 13 nie tak jak mówiliśmy o white privilege tam dałyśmy filmy Natomiast tutaj na pewno "długa droga do domu" z 90 roku sissy spacek i whoopi goldberg

00:51:00: Chyba nie wiem no tak i już evergreen no stary to jest film 90 rok Ale na pewno z Angelą basset

00:51:08: The rosa parks Story czyli historia Rosy Parks to Polecamy no Angela bassett to jest wow nie no i co i ty Agnieszko już obejrzałaś

00:51:17: dokument Bo powiedziałaś to poleć ja jestem w ciągu tytuł jest do rebelios live

00:51:26: ten dokument można było zobaczyć na zeszłorocznym American film Festival ale można go też odszukać jak ktoś jest sprytny No i dokument jest świetny Bardzo polecam właśnie bardzo fajnie kontekstowo zakreśla całe to tło historyczne

00:51:42: pokazuje Bardzo fajnie to życie Rosy Parks i trochę skacze po różnych wątkach Ale dzięki temu szyjąc taką historię która jest większa

00:51:51: No pokazuje dużo rzeczy o których my już nie zdążymy opowiedzieć bo prostu mogłybyśmy tutaj gadać o tej Rosie Parks godzinami bo ona miała dużo bardzo ciekawych

00:52:00: wątków No ale tam też się wypowiadają osoby które tak jak na przykład jej bratanek Czy osoby które aktywistyczne które z nią działały wówczas które ją znały z różnych etapów

00:52:10: Jej życia i też pokazywały jej ewolucję jako osoby bo ona oczywiście była do ostatnich chwil

00:52:17: taką wiecie statyczną osobą powściągliwą ale z takich wcześniejszych lat są takie przemówienia gdzie ona mówi że ona nienawidzi białych ludzi że ona już ma po prostu tego dosyć

00:52:27: Że wszystko co jakby że całej jestestwo związane jest tą takim oglądaniem z tym uważałem że ona nie zna jakby

00:52:36: przykładów białych ludzi którzy byliby pomocni i to się oczywiście zmieniło w jej życiu bo jest w ogóle tam super taki fragment że właśnie w tym 55

00:52:44: jeszcze przed tym grudniem ona w ogóle spotkała taką zamożną białą kobietę

00:52:49: z którą gdzieś tam współpracowała i oni założyli coś takiego ona ją wciągnęła do czegoś takiego to się nazywało Highlander Folk school I to w ogóle założył Miles Horton

00:53:00: I ona tam po prostu to było takie wiecie gdzieś tam na jakiejś wsi były takie warsztaty

00:53:06: Zajęcia gdzie miało po prostu być taka asymilacja w praktyce że białe i czarne osoby bez żadnych uprzedzeń bez w ogóle skrępowania po prostu są razem że to jest

00:53:15: przestrzeń której w ogóle czyścimy całą historię i kontekst i że po prostu jesteśmy razem i ona mówi że wtedy zaznała po raz pierwszy takiego

00:53:24: rzeczywistego bycia z osobami nie patrząc na kolor skóry i ona mówi że właśnie dzięki temu doświadczeniu zaczęła też inaczej

00:53:31: patrzeć że w niej samej jakaś taka zmiana zaszła więc jak mamy ten wizerunek takiej tej kobiety która jest w ogóle mało ekspresyjna i taka kontrowersyjna to ona też miała jakieś takie rzeczy w swoim życiu które pracowały w niej że tak powiem i to była dla niej

00:53:45: ważna rzecz no i też na koniec jej życia w ogóle też było

00:53:49: coś co mnie w ogóle gdzieś tam już zdziwiło kompletnie jako już taka starsza osoba mieszkająca sama została napadnięta.

00:53:57: Słuchajcie ona w ogóle przeżyła  że ona się obroniła jako po prostu 80 paro latka.

00:54:05: Stawiła czoła temu włamywaczowi i Słuchajcie ona ma drugi dzień mu przebaczyła

00:54:13: I powiedziała że nic się nie stało ale generalnie już tego nie rób więcej

00:54:17: Że jakby Mam nadzieję że się nauczyłeś że nie warto tutaj zadzierać i że Odrobiłeś swoją lekcje ale że ważne jest żebyśmy się uczyli i nie Popełniali tych rzeczy więcej że możemy popełniać błędy ale ważne jest to co 

00:54:29: z tym robimy.

00:54:31: i ona niosła tą wieść i tą swoją postawą po prostu miała taką świadomość że jakby no ma jakieś takie coś do powiedzenia jakieś świadectwo no i w tym filmie też

00:54:42: pokazują że to i że z czasem jednak splendory trochę do niej przeszły bo dostała mnóstwo

00:54:47: tytułów i tak dalej I że jak Nelson Mandela wyszedł z więzienia i czekałą dla niego kolejka vipów i na końcu stała Rosa Parks to on dopiero wtedy rozpromieniał bo mówi że na nią czekał że dla niego to by vip rzeszkadzam Rose i oni wszyscy w ogóle mówili o niej

00:55:03: Mother Rosa No bo ona uosabiała jakąś taką matczyną spójność i ogóle tych ludzi gromadziła i że taki fun fact

00:55:11: W tym dokumencie jest ujęcie jak Rosa Parks spotyka się

00:55:14: z Janem Pawłem II ja wtedy umarłam i mówię no jest kontekst polski naprawdę Ona spotkała wszystkich dlatego ten film nazywa w ogóle ten film się nazywa REBELLIOUS czyli

00:55:26: Zbuntowana Rosa Parks prawda czyli jakby w kontraście 

00:55:31: Do tego co my mamy jaki my obraz jej mamy ona łagodnością

00:55:37: zrobiła rewolucję znaczy ona tak naprawdę robiła rewolucje ale tak jak widać cały czas była to wspierającą to tutaj prowadzi sekretariat 

00:55:46: Jak gdyby to nie ustąpienie miejsca to mogło być wiecie tam być może był najbardziej taki asertywny akt na który ona się chciała zdobyć bo ona była po prostu ona łagodnością robiła rewolucję a

00:55:59: pod spodem tam buzowało to to mi też trochę przypomina w ogóle to jest straszne też granie na tej tak zwanej wiecie takim stereotypie kobiecości tak kobiety są łagodne kobiety są wspierające więc to i to jest ta że na tym też możesz wygrać rewolucję tak to mi przypomina taką

00:56:17: właśnie jest takie opowiadanie Herman Melville a z XIX w.

00:56:24: pt. kopista Bartleby I taki właśnie łagodny człowiek przychodził kopista czyli przepisywał dokumenty nie i w ogóle nikt go nie zauważał

00:56:32: W pewnym momencie bo mówią Bartleby Proszę zrobić to a on mówi I would prefer not to czyli "wolałbym nie"

00:56:39: I nic więcej I to "wolałbym nie" uruchamia w ogóle całą tutaj opowieść i ona zrobiła podobną rzecz

00:56:48: My nie wiemy bo o kopiście nic tak bo on się staje jakimś duchem tutaj w tej opowieści natomiast ona mówiąc że wolałabym nie tak raczej nie też właśnie wywołuje taką

00:57:02: Nazwijmy to no Rewolucje tak no to rewolucja mogła być taka

00:57:07: Jaka na jaką po prostu mogli sobie pozwolić rewolucje są różne prawda bardzo też ważne było ja specjalnie też

00:57:15: tutaj wspominam że cały czas dostawała tak pogróżki bano się tak

00:57:20: bomby podkładano tak czy czy no pod różne tam wiecie domy tak ludzi którzy byli

00:57:26: Ku Klux Klan przychodził środkiem ich po prostu ulicy tak znaczy

00:57:31: to zastraszanie było na porządku dziennym A jak już podłożyli bombę pod tam jakiś ładunek pod dom Martina luthera Kinga tak i tam już w ogóle wiecie a oni z bronią idą co mają tak będziemy tutaj walczyć No i on powiedział.

00:57:48: Nie OK.

00:57:50: No i co się zadziało No i zadziałało się także poszła i pozamiatała skorupy Nie no to jak gdyby taka jej konstruktywna jest tutaj działalność i rzeczywiście OK.

00:58:02: Taki bardziej powiedzmy sobie bierny ale wiesz że to i racja jest po twojej stronie bo prawo jest niesprawiedliwe i łagodność i tym 

00:58:11: zwyciężyła Czyli rewolucje mogą być różne mogą być a obywatelskie nieposłuszeństwo i presja społeczna też jakieś bojkoty i tak dalej mają sens

00:58:22: No słuchajcie No jest A Marianna tak prowadząca na barykady prawda No to ona wyobraź my sobie postawę.

00:58:31: Na tym obrazie prawda tam tam było tak

00:58:36: No dobra to co to polecimy jeszcze na koniec te wszystkie różne filmy i książki Gdzie można jeszcze prześledzić właśnie i te wizerunki i te opowieści

00:58:46: i chyba tyle

00:58:48: No chyba myślę że tak No co jeszcze medale jakie miała że miała te najważniejsze prezydencki medal Wolności tak oznaczenia wiecie to wiadomo że dostała tak dostała pod koniec

00:58:59: Tak no i była żegnana z honorami którymi

00:59:04: byli żegnani takie osoby jak Martin Luther King i tak dalej nie wiem ona była też jedyną z 

00:59:11: Czarnych kobiet które były w taki sposób żegnane że jej śmierć była No naprawdę żałobą ogromną stratą

00:59:21: Jej ciało też podróżowało między Stanami żeby oddać tą cześć i honor jej nie więc to też pokazywało skalę mimo tego że to tam po 50 latach od wydarzenia No to ona wciąż jakby była osobą która No wyznaczała pewien no ten ruch

00:59:37: Twarz jako ruch oporu tak jest cały czas taką ikoną nie

00:59:42: No dziękuję wam w ogóle jak tam No więc mam nadzieję że te wszystkie piękne opowieści was zachęcą do zgłębiania kolejnych wspaniałych herstorii poszukiwania sheroes bo jest tych opowieści dużo a najważniejsze chyba z tego wszystkiego jest że ta opowieść zawsze jest

01:00:01: jakoś opowiedziana w taki wiecie sposób który jest uproszczony a się zawsze okazuje

01:00:08: jak się dokopie to jest dużo świetnych niuansów Różne mechanizmy nie tak które w ogóle rzucają zupełnie inne światło na to wszystko i dałem jeszcze większego powera i dlatego trzeba pamiętać od wspaniałych osobach

01:00:21: które nie Bały się i które po prostu pokazywały że trzeba być odważnym i odważną na co dzień

01:00:29: Nawet jeżdżąc autobusem Dziękujemy ci bardzo dziękuję dziękuję za słuchanie usłyszenia Do usłyszenia producentem podcastu jest estrada poznańska

01:00:42: wszystkie odcinki znajdziesz Na estrada poznan.pl.